Το ενεργειακό πρόβλημα της Κρήτης περνά μέσα από τις Σίσες

Συναίνεση στο ολοκληρωμένο σχέδιο για το ενεργειακό

Πέντε ουσιαστικά βήματα που θα οδηγήσουν στην επίλυση του τεράστιου και μακροχρόνιου ενεργειακού προβλήματος της Κρήτης περιλαμβάνει ο μεσοπρόθεσμος σχεδιασμός της Πολιτείας, ο οποίος παρουσιάστηκε προχθές από τον υπουργό Ανάπτυξης κ. Δημήτρη Σιούφα, κατά τη διάρκεια της ευρείας σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο "Κάντια Μάρις" στην Αμμουδάρα, και χαιρετίστηκε θετικά απ' όλους τους συμμετέχοντες.

Το κύριο και εντυπωσιακό, δηλαδή, χαρακτηριστικό της σύσκεψης ήταν το συναινετικό κλίμα που επικράτησε απ' όλες τις πλευρές, πάνω από τις κομματικές θέσεις τους ή τις αναποτελεσματικές μέχρι σήμερα τοπικιστικές αντιπαραθέσεις. Γεγονός το οποίο σημείωσε με ικανοποίηση και ο ίδιος ο Υπουργός.

Το σχέδιο που παρουσιάστηκε και χαιρετίστηκε θετικά από όλους όσους παρευρέθηκαν προβλέπει τα εξής:

l Μετά τις παρεμβάσεις που έγιναν μέσα στο 2004, η ενεργειακή επάρκεια της ΔΕΗ είναι διασφαλισμένη μέχρι και το 2006.

l Δημιουργείται ενεργειακό κέντρο στην περιοχή Κορακιά το οποίο θα λειτουργεί με μαζούτ χαμηλού θείου, ενώ προβλέπεται να λειτουργήσει με φυσικό αέριο, όταν κατασκευαστεί σταθμός LNG.

lΗ δημιουργία του ενεργειακού κέντρου θα γίνει σε δύο φάσεις. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΔΕΗ ο χρόνος ολοκλήρωσης των προεργασιών του εργοστασίου στην Κορακιά είναι 2 χρόνια και η αποπεράτωσή του αναμένεται να γίνει σταδιακά ως το 2011-12, οπότε θα παράγεται ηλεκτρική ενέργεια ισχύος 250 MW. Από το 2016 θα μπορεί να παράγει επιπλέον 250 MW. Δηλαδή, από το 2016 το εργοστάσιο θα παράγει ενέργεια ισχύος 500 MW.

lΠαράλληλα με την έναρξη λειτουργίας του ενεργειακού κέντρου στην περιοχή Κορακιές, θα ξεκινήσει η σταδιακή αποξήλωση του εργοστασίου της ΔΕΗ στα Λινοπεράματα.

Ολόκληρο το άρθρο στην διεύθυνση:

http://papoutsakis2.blogspot.com/2006/12/blog-post_26.html

ΧΩΡΟΙ ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΗΣ ΑΠΟΡΡΙΨΗΣ ΜΠΑΖΩΝ - ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Εισήγηση στην Παγκρήτια Συνάντηση Οικολογικών Οργανώσεων (Ηράκλειο, 20-2-2005).
Εισηγητής: Βαγγέλης Μαρκάκης, Περιβαλλοντικός Σύλλογος Ρεθύμνου
ΤΘ 34, 741 00 ΡΕΘΥΜΝΟ, Τηλ-Fax: 2831027216, κινητό: 6937254858, e-mail: kzaxa@reth.gr

Α: ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

Εκτός από τους περιβόητους χώρους που πετάνε επισήμως οι δήμοι τα σκουπίδια τους (Κουρουπητός, "ΧΥΤΑ" Ρεθύμνου, Αμαρίου, Πέρα Γαλήνοι Σισών κλπ) υπάρχουν και πολλές χιλιάδες μικρότεροι, αλλά όχι λιγότερο φρικτοί χώροι σε όλη την Κρήτη, όπου πετάνε οι πολίτες, οι εργολάβοι, οι βιοτέχνες κλπ, τα εξής:

1. Μπάζα από κατεδαφίσεις-ανακαινίσεις και οικοδομικές εργασίες: παλιά κουφώματα, είδη υγιεινής, καλοριφέρ, κομμάτια μπετόν, υλικά συσκευασίας οικοδομικών υλικών, μονωτικά, υδραυλικά-ηλεκτρολογικά (σωλήνες, σπιράλ, καλώδια κλπ), είτε χύμα είτε μέσα σε πλαστικά σακκιά που φαίνονται από μακριά και προκαλούν έντονη οπτική ρύπανση. (όχι τα «καθαρά» χώματα από εκσκαφές, αυτά συνήθως "βολεύονται" σε άλλους χώρους και δεν δημιουργούν πρόβλημα). Μαζί με τα παραπάνω υλικά πετάγονται ταυτόχρονα για συντομία-ευκολία και κοινά σκουπίδια που κάλλιστα θα μπορούσαν να πάνε στους κάδους.

2. Παλιές οικιακές συσκευές (ψυγεία, πλυντήρια, θερμοσίφωνες, σόμπες, κουζίνες, τηλεοράσεις κλπ)

3. διάφορα ογκώδη αντικείμενα (στρώματα, ντουλάπια, μεταλλικές και ξύλινες κατασκευές κάθε είδους)

4. Εγκαταλελειμμένα παλιά οχήματα κάθε είδους.

5. Μαζί με όλα αυτά πετάγονται και απόβλητα βιοτεχνιών (πχ ξυλουργείων), κτηνοτροφικών μονάδων, πτώματα ζώων κλπ

Ολα αυτά κοσμούν αυτή τη στιγμή τα πλάγια και τα, τα πρανή των δρόμων , τις όχθες, τα γεφύρια και τις κοίτες όλων των ρεμάτων και φαραγγιών, την είσοδο και έξοδο κάθε χωριού.

Ακόμα και στις περιπτώσεις που οι κάτοικοι στην πλειοψηφία τους δεν πετούν πλέον στους χώρους αυτούς τα ογκώδη αντικείμενα των παραπάνω κατηγοριών 2 και 3 αλλά τα αφήνουν δίπλα στους κάδους και τα παίρνει ανοικτό φορτηγό του δήμου σε αραιά χρονικά διαστήματα, το πρόβλημα εξακολουθεί να υπάρχει. Ο λόγος είναι ότι ένα ποσοστό των κατοίκων δεν πειθαρχεί επειδή:

- είτε ντρέπεται τους γείτονες που έχουν σπίτια ή γενικώς ιδιοκτησίες δίπλα στον κάδο, αφού το φορτηγό του δήμου θα κάνει μέρες ή βδομάδες να περάσει.

- είτε δεν τους βολεύει ο χρόνος που έχει υποδειχθεί από τον δήμο για συλλογή τέτοιων αντικειμένων (πολύ αραιά χρονικά διαστήματα).

- είτε δεν τους βολεύουν οι περιοχές, αν δεν επιτρέπεται να τα αφήνουν δίπλα στους κάδους αλλά τους έχουν υποδειχθεί ορισμένες μακρινές περιοχές συγκέντρωσης ογκωδών. ΄Ένας ανασταλτικός παράγων είναι η απόσταση και ένας άλλος η δυσαρέσκεια κάποιων ιδιοκτητών που συνορεύουν με αυτές τις περιοχές.

- είτε δεν είναι επαρκώς πληροφορημένοι (συνήθως όμως δεν φταίει αυτό)

Το πρόβλημα επιδεινώνεται από την παντελή απουσία οργάνωσης και αστυνόμευσης των παραπάνω χώρων, όχι μόνο των εντελώς παράνομων, αλλά και των ας πούμε "ημιεπίσημων" (αφού κανένας τέτοιος χώρος δεν είναι νομιμοποιημένος επίσημα). Αυτό έχει τα παρακάτω δυσμενή αποτελέσματα:

1. Να είναι ορατοί αυτοί οι χώροι από πολυσύχναστους δρόμους με όλες τις συνέπειες που αυτό συνεπάγεται για τον τουρισμό. Εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι τελικά όλοι οι χώροι αυτοί είναι ορατοί, αφού μια αρκετά μεγάλη (και ποιοτική) μερίδα τουριστών φτάνει περπατώντας στις πιο απομακρυσμένες περιοχές της Κρήτης.

2. Να αναμειγνύονται τα διάφορα υλικά και έτσι να δυσχεραίνεται η ανακύκλωσή τους. Για παράδειγμα, τα σιδερένια αντικείμενα πολλές φορές σκεπάζονται με μπάζα, οπότε δεν μπορούν να τα διαχωρίσουν και να τα πάρουν οι συλλέκτες σκράπ σιδήρου, οι οποίοι αλλιώς έρχονται απρόσκλητοι και ανέξοδα θα απήλλασαν αυτούς τους χώρους από κάθε σιδερένιο αντικείμενο.

3. Να είναι πολλές φορές δύσβατοι εσωτερικά πχ για τα συνηθισμένα αυτοκίνητα ακόμα και οι ημινόμιμοι χώροι, με αποτέλεσμα να πετιούνται ακατάστατα τα απόβλητα οπότε:

3.1. καταλαμβάνουν μεγαλύτερη περιοχή από όση πραγματικά θα χρειαζόταν,

3.2. γεμίζουν γρήγορα,

3.3. είναι ορατά τα απόβλητα από μακριά

Άμεση συνέπεια όλων των παραπάνω είναι να μην αποτελεί λύση η τοποθέτηση απαγορευτικών πινακίδων και πρόχειρη περίφραξη από πλευράς δήμων των χώρων, αφού συνήθως δεν υπάρχει ικανοποιητική εναλλακτική λύση για τους δημότες, με συνέπεια πολλές φορές να μεταφέρεται το πρόβλημα λίγα μέτρα παρακάτω ή κάπου εκεί κοντά.

Β: ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Από τη μελέτη των παραπάνω διαπιστώσεων προκύπτουν και οι προτάσεις για εξυγίανση της κατάστασης. Πρέπει να αναλάβουν κάποιοι εξουσιοδοτημένοι εκπρόσωποι όλων των δήμων της Κρήτης να ερευνήσουν στην Ελλάδα (και ίσως και στο εξωτερικό) τις τεχνικές και οικονομικές πλευρές και δυνατότητες για την λύση του προβλήματος σε επίπεδο Κρήτης.. Πάντως, η ορατή λύση σύμφωνα με τις παραπάνω διαπιστώσεις είναι η παρακάτω:

1. Πρέπει σε κάθε δήμο να επιλεγούν μερικοί χώροι προσυγκέντρωσης και, αν είναι δυνατόν, άλλοι για τα μπάζα και άλλοι για τα ογκώδη αντικείμενα. Για την επιλογή των χώρων θα πρέπει να ληφθούν υπ' όψιν πολλά κριτήρια, πάντως όμως, θα πρέπει να είναι σε λογικές-προσιτές αποστάσεις από όλους τους οικισμούς. Γι αυτό, ίσως πρέπει το κάθε χωριό να έχει έναν τέτοιο χώρο προσυγκέντρωσης αυτών των υλικών. Πάντοτε όμως να διασφαλίζεται η μη ανάμιξη των διαφορετικών υλικών ώστε να μην εμποδίζεται μετά η προώθησή τους προς επαγγελματίες που τα μαζεύουν. Η προϋπόθεση αυτή είναι κρίσιμη και για να επιτευχθεί χρειάζεται μια διαρκής και εντατική προσπάθεια ενημέρωσης του πληθυσμού. Μάλιστα, είναι πολύ σημαντικό αυτή η διαρκής ενημερωτική εκστρατεία να αρχίσει πρίν από κάθε άλλη ενέργεια και να διατεθούν αρκετά μεγάλα χρηματικά ποσά για την επιτυχία της. Από τους χώρους προσυγκέντρωσης, με επαρκή συχνότητα να μεταφέρονται από φορτηγά του δήμου σε έναν (για κάθε δήμο) πιο οργανωμένο κεντρικό χώρο συγκέντρωσης-διαλογής. Απαραίτητο είναι να αποκλειστεί η ορατότητα προς όλους αυτούς τους χώρους, με κατάλληλη χωροθέτηση-διαμόρφωσή τους ή και πυκνή περιφερειακή δεντροφύτευση.

2. Οι προαναφερθέντες πιο οργανωμένοι χώροι πρέπει να είναι ελεγχόμενοι, δηλαδή περιφραγμένοι και με τουλάχιστον ένα άτομο προσωπικό στον κάθε χώρο. Ο φύλακας αυτός θα ελέγχει και θα φροντίζει ώστε τα διάφορα υλικά να μπαίνουν με τάξη και οπωσδήποτε να συσσωρεύονται διαχωρισμένα κατά είδος. Από κει θα πρέπει να προωθούνται τα διάφορα είδη υλικών σε κατάλληλους επαγγελματίες (όπως πχ τα μέταλλα). Η ταφή όλων αυτών των υλικών αφ' ενός απαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή και Ελληνική νομοθεσία, αφ' ετέρου οδηγεί σε αδιέξοδα (γεμίζουν γρήγορα οι ΧΥΤΑ, οι οποίοι ξέρουμε πόσο δύσκολο είναι να επεκταθούν ή να βρεθούν καινούργιοι χώροι για ΧΥΤΑ). Πχ Τα αδρανή υλικά είναι απαράδεκτο να πηγαίνουν στους ΧΥΤΑ. Επίσης, τα στρώματα και ξύλα μπορούν να καίγονται. Υπάρχουν ειδικοί καυστήρες για τέτοιους σκοπούς που είναι κατασκευασμένοι σε διάφορα μεγέθη ανάλογα με τις ανάγκες κάθε δήμου. Αρκεί βέβαια να καίγονται μόνο τα υλικά που πρέπει και όχι και άλλα που απαγορεύεται να καίγονται (πχ πλαστικά)

Όσον αφορά τους χιλιάδες μικρούς ή μεγαλύτερους χώρους ανεξέλεγκτης απόρριψης που υπάρχουν σήμερα παντού στο νησί, ακόμα κι αν έχουν σταματήσει να χρησιμοποιούνται, θα πρέπει να καθαριστούν-αποκατασταθούν διότι εξακολουθούν να δημιουργούν οπτική και αισθητική ρύπανση. Τα πεταμένα ογκώδη αντικείμενα πρέπει να ανασυρθούν από τα πρανή, τα ρυάκια και τους γκρεμούς και να μεταφερθούν στους νέους οργανωμένους χώρους. Αυτή η εργασία θα μπορούσε να οργανωθεί με την μορφή εργολαβίας για κάθε νομό και να είναι ολοκληρωμένη, δηλαδή να περιλαμβάνει και ταυτόχρονη διαμόρφωση του χώρου και περίφραξη.

Θα ήταν ευχής έργο να μπορούσε η Περιφέρεια Κρήτης και ο Ενιαίος Σύνδεσμος Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης να αναλάβει την πρωτοβουλία να καλέσει σε κοινή συνεδρίαση τους δημάρχους, νομάρχες, αντιδημάρχους και όποιους δημοτικούς συμβούλους επιθυμούν, με σκοπό την ενημέρωση, τον σχεδιασμό και τον συντονισμό των ενεργειών. Στη συνεδρίαση καλό θα είναι να κληθούν να παραστούν και τυχόν επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα των απορριμμάτων, πχ που μαζεύουν σκράπ σιδήρου, παλιά αυτοκίνητα κ. ά., εργολάβοι καθαριότητας, ιδιοκτήτες λατομείων, μεγαλοεργολάβοι οικοδομών, το ΤΕΕ κλπ. Στους εργολάβους οικοδομών θα πρέπει να γίνει σαφές ότι θα πρέπει επιτέλους να αρχίσουν να διαχωρίζονται τα καθαρά μπάζα από τα υπόλοιπα απορρίμματα της οικοδομής ή κατεδάφισης. (Σ' αυτό μπορεί και πρέπει να βοηθήσει και το ΤΕΕ). Τα καθαρά μπάζα μπορούν να πηγαίνουν σε μεγάλα λατομεία με τα οποία μπορούν να γίνουν συμφωνίες. Ταυτόχρονα θα πρέπει να γίνει και συμφωνία με τις εταιρείες έτοιμου μπετόν για την εξεύρεση σημείων σε όλο το νησί όπου θα ξεπλύνονται οι πρέσσες με προγραμματισμένο και οργανωμένο τρόπο. Γιατί τώρα, έτσι όπως γίνεται αυτή η δουλειά στα κρυφά και βιαστικά, αποτελεί άλλη μια μάστιγα σε πολλά σημεία στο πλάϊ επαρχιακών δρόμων.

Σύμφωνα με την πρόσφατη νομοθεσία (πρόκειται για εναρμόνιση με την αντίστοιχη Ευρωπαϊκή) είναι υποχρεωτικό να συγκροτηθούν ειδικοί φορείς (η νομοθεσία τους οναμάζει «Συστήματα») για την διαχείριση-ανακύκλωση των διαφόρων υλικών, κάτι που έχει ξεκινήσει σε άλλα μέρη της χώρας μας. ΄Ηδη έχουν συγκροτηθεί και λειτουργούν στην Αττική & ηπειρωτική Ελλάδα οι πρώτοι τέτοιοι φορείς με πρωτοβουλία μεγάλων γνωστών εταιρειών. Χρήσιμες πληροφορίες γι αυτό μπορούν να ζητηθούν από το ΥΠΕΧΩΔΕ και την Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης (μη κερδοσκοπική εταιρεία, τηλ.2108224481). Για παράδειγμα, έχει συγκροτηθεί ένας πανελλαδικός φορέας για την ανακύκλωση των υλικών συσκευασίας (δηλαδή χαρτιά, χαρτόνια, πλαστικά μπουκάλια κλπ). Ο φορέας αυτός λέγεται Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης-Ανακύκλωσης, συμμετέχουν σ' αυτόν εκατοντάδες μεγάλες γνωστές εταιρείες και είναι υποχρεωμένος από το Νόμο να δεχτεί τα διάφορα υλικά , εφ' όσον τα συγκεντρώσουν οι δήμοι, πληρώνοντας μάλιστα το "διαφορικό κόστος". Δηλαδή δεν ευσταθεί πλέον το επιχείρημα-πρόφαση, που ακούμε πολλές φορές από τους δημάρχους, ότι δεν μπορεί πχ να γίνει ανακύκλωση χαρτιών-χαρτονιών γιατί είναι ακριβά τα μεταφορικά για να μεταφερθούν στην Αθήνα τα χαρτιά που θα συγκεντρωθούν. Προφανώς κανένας δήμαρχος δεν είναι ενημερωμένος για τις εξελίξεις αυτές. (Το τηλέφωνο του φορέα αυτού είναι 2108010962).

από τη διεύθυνση :

http://www.ecocrete.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=1136&Itemid=89

Ρέθυμνο 7-2-2005

κλήση από Κολωνάκι, που δεν είχε πάει ποτέ του

Κρήτη TV - 09 Μαρτίου 2005

Έλαβε κλήση από Κολωνάκι

Κάτοικος των Σισών Μυλοποτάμου που δεν πήγε ποτέ στην Αθήνα

Το ότι μπορεί να υπάρχουν ήδη κλωνοποιημένοι άνθρωποι είναι κάτι που δεν μπορούμε να το αμφισβητήσουμε. Μπορεί να γίνεται και εν αγνοία μας. Αλλά να υπάρχουν και κλώνοι... αυτοκινήτων είναι κάτι απίθανο! Κάτι τέτοιο θα δικαιολογούσε απόλυτα την περίπτωση του κ. Αριστείδη Χατζηλαμπή από τις Σίσες του Μυλοποτάμου, ο οποίος έλαβε κλήση από το Δήμο Αθηναίων για τροχονομική παράβαση την οποία διέπραξε το 2002 με το αυτοκίνητό του.

Παρόλο που ο ίδιος δεν έχει πάει ποτέ στην Αθήνα και κυρίως στην πλατεία Κολωνακίου και ως εκ τούτου ούτε το αυτοκίνητό του, ο Δήμος Αθηναίων έχει αντίθετη άποψη! Και το Κολωνάκι επισκέφτηκε και την παράβασή του έκανε. Εκτός κι αν το αμάξι του "ξύπνησε" ένα ωραίο πρωινό του 2002, "μπήκε" στο πλοίο για Πειραιά και "κατευθύνθηκε" στη συνέχεια στο Κολωνάκι για να "πιει" τον καφέ του! Ούτε αυτό φαίνεται λογικό!

Την έκπληξη του κ. Χατζηλαμπή διαδέχτηκε η αγανάκτηση, αφού το μόνο που μπορεί να σκεφτεί κανείς είναι ότι τέτοιες περιπτώσεις δεν αποτελούν τίποτα άλλο παρά απάτες. «Είναι μεγάλη κοροϊδία για τον κόσμο να συμβαίνουν αυτά για να "τρώνε" κάποιοι επιτήδειοι. Αυτό είναι το κράτος μας;», δήλωσε με πικρία ο κ. Χατζηλαμπής.

«Δεν έχω πάει ποτέ στην Αθήνα! Πού το βρήκαν αυτοί το αμάξι μου, το οποίο βρίσκεται εδώ;», διερωτάται ο κ. Χατζηλαμπής, ενώ καλείται να πληρώσει για την ανύπαρκτη αυτή "βόλτα" 61,50 ευρώ.

Δεκάδες είναι οι περιπτώσεις κι άλλων οδηγών σε όλη την Ελλάδα οι οποίοι έχουν λάβει ανάλογες κλήσεις για παραβάσεις που, υποτίθεται, έχουν κάνει με τα αυτοκίνητά τους. Τι κι αν δεν επισκέφτηκαν ποτέ τις συγκεκριμένες περιοχές και τους αντίστοιχους δήμους, οι οποίοι τους ζητούν παρ' όλα αυτά να πληρώσουν τα πρόστιμα.

Οι δρόμοι των προσκυνητών του Ιδαίου Άντρου

Οι δρόμοι και σταθμοί των προσκυνητών του Ιδαίου Άντρου

Γράφει ο Γιώργος Σμπώκος, εκπαιδευτικός - πρώην δήμαρχος Aνωγείων

Πολλοί είναι οι δρόμοι, που μπορεί να πιθανολογηθεί ότι ηκολουθούντο από τους πολυπληθείς προσκυνητές του Ιδαίου Άντρου, στο δύσκολο και κουραστικό ανέβασμά τους στις πλαγιές του Ψηλορείτη και αξιόλογος ο αριθμός των βασικών σταθμών ανάπαυσης και εξυπηρέτησής τους. Ο πρώτος και βασικός δρόμος, που ακολούθησε η συντριπτική πλειοψηφία των προσκυνητών, ήταν αυτός που είχε αφετηρία την πόλη της Κνωσού, περνούσε από την Τύλισσο και τις παρυφές του Σωρού και έφθανε στο Σκλαβόκαμπο, κάτωθι και ανατολικά του χωριού Γωνιές, όπου υπήρχε ο επόμενος μετά την Τύλισσο σταθμός ανάπαυσης και πιθανότατα στο χώρο όπου υπάρχουν τα ερείπια της Μινωικής Έπαυλης.
Από εδώ άρχιζε το πρώτο και κουραστικό ανέβασμα των Γωνιών, για να φθάσουν οι προσκυνητές στην πρώτη, περίπου ισόπεδη βαθμίδα η οποία περιλάμβανε την περιοχή, όπου πιθανολογούμε την ύπαρξη της μινωικής πόλης Κλάτου και τις περιοχές Ζαϊτού, Κουνών, Κάφας, Δανουζών και Παναμπελιών. Εδώ και στην περιοχή των Σισάρχων έφθανε και συνδεόταν με το βασικό δρόμο και ο δρόμος που είχε αφετηρία τις Σίσες και πολλοί αποδίδουν την ονομασία Σισάρχα στις λέξεις "Άρχεται ο δρόμος προς τις Σίσες". Φθάνοντας οι προσκυνητές στην αναβαθμίδα αυτή τα πρώτα μέρη που συναντούσαν και επισκεπτόταν ήταν το μινωικό ιερό Κορυφή της Φιλιόριμος (Σήμερα χριστιανικός ναός του Προφήτη Ηλία) και κατά την άποψη μου την πόλη Κλάτος, που απλωνόταν σ’ όλη τη λεκάνη ανατολικά των Σισάρχων και δυτικά των Γωνιών, όπου δεσπόζει το διασωθέν τοπωνύμιο Κλαπατάς, που μας επιτρέπει να εικάσουμε ότι ίσως το "Κλαπατάς" προήλθε από τις λέξεις την "Κλάτος πατάς" .

Νότια του Κλαπατά και κάτω από τη σκιά της Φιλιόριμος βρίσκεται η τοποθεσία του Λεπριά, περιοχή με αργιλώδες χώμα (Λεπριά-Λεμπίρα-Λεπίδα), το οποίο αποτελούσε άριστο υλικό για την πηλοπλαστική και πιθανότατα δεν μπορεί να αποκλειστεί η περίπτωση να υπήρχαν στην περιοχή εργαστήρια τα οποία κατασκεύαζαν τα διάφορα κεραμικά, ειδώλια και αγγεία τα οποία αγόραζαν και πρόσφεραν στο Δία οι προσκυνητές του, φθάνοντας στον ιερό χώρο λατρείας του, το Ιδαίον Άντρον. Μεταξύ Κλαπατά και Κουνών ευρίσκεται το τοπωνύμιο Ζαϊτού, που κατά την πιθανότερη εκδοχή και σύμφωνα με την άποψη του συγγραφέα και μελετητή, του Σαρχιανού δασκάλου Βασλείου Χαρωνίτη, είναι σύνθετο από το Ζα-(Δίας) και τοιτού (αρχαιοελληνικό παραγωγό), που σημαίνουν το πέρασμα, τη διάβαση του Δία και μέσα από το οποίο περνούσε ο δρόμος των προσκυνητών για να φθάσουν στο σταθμό υποδοχής των Κουνών.

Φθάνοντας στον Πόρο του Φαραγγουλιού (εδώ βρίσκεται η γέφυρα του αμαξιτού δρόμου Σισάρχων-Ανωγείων), ο δρόμος των προσκυνητών έπαιρνε νότια κατεύθυνση ακολουθώντας τη μικρή ρεματιά και φθάνοντας στο ξέφωτο σε μικρή απόσπαση κατέληγε στον πολύ παλιό οικισμό των Δανουζών του οποίου ίχνη βρισκόταν στο υπόστεγο Χαιρέτη, όπου υπάρχει και παμπάλαιο πηγάδι. Βόρεια και σε μικρή απόσταση από τον παλιό οικισμό των Δανουζών υπήρχε και εξακολουθεί να υφίσταται η πλούσια σε νερά πηγή των Δανουζών, που σε περιόδους ανομβρίας εξασφάλιζε την ύδρευση του μεγάλου και πολυπληθούς οικισμού των Ανωγείων μαζί με τα αμέτρητα πηγάδια και άλλες μικρότερες πηγές που υπήρχαν στην περιοχή τους. Δίπλα στην πηγή και δυτικά της (χώρος μοναστηριού Αγίας Τριάδας), υπήρχε παλιός οικισμός ο δεύτερος των Δανουζών, ερείπια του οποίου διετηρούντο μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα και εκατοικείτο μέχρι το 1890 και τελευταίος που εγκατέλειψε τον οικισμό ήταν ο Μαυρόκωστας και ήλθε και εγκατεστάθη στο Μετόχι Ανωγείων, ήταν ο Γέρω Μαυροκώστας ο επονομασθείς Δανουζανός. Πιθανότατα από τον Πόρο του Φαραγγουλιού υπήρχε και δεύτερος δρόμος που οδηγούσε στη Βρύση των Δανουζών και τον οικισμό της. Μεταγενέστερα στον οικισμό των Δανουζών ήλθαν και εγκατεστάθησαν οι πρώτοι εκπρόσωποι της ανωγειανής οικογένειας των Χαιρέτηδων, προερχόμενοι από τις Ατσιπάδες Ηρακλείου.

Βορειοδυτικά των Δανουζών και στη σχηματιζόμενη λεκάνη μέχρι το σημερινό Δημοτικό Νεκροταφείο της Αγίας Παρασκευής υπήρχε αφθονία λεπρίας (λεπίδας-κουμουλιά) κατάλληλης για την κατασκευή πήλινων αντικειμένων και γιατί όχι και για τη δημιουργία ειδωλίων και άλλων πήλινων, που αγόραζαν οι προσκυνητές του Δία.

Η ετυμολόγηση της λέξης Δανούζα κατατείνει στις ακόλουθες δύο εκδοχές: 1) Να προέρχεται από τη λέξη δάνος που σημαίνει δώρο και τη λέξη Ζα (Δίας). Το δώρον ή τα δώρα του Δία και 2) Από το επίθετο δανός-ή-ό που σημαίνει και κεκαυμένος και τη λέξη Ζα- (Δίας) και Δανούζα, ο κεκαυμένος Δίας, υποδηλώνοντας τα ειδώλια και άλλα πηλοπλαστικά είδη που κατασκευαζόταν εδώ και πουλιόταν στους προσκυνητές. Αν μάλιστα λάβουμε υπ’ όψιν μας, ότι στην περιοχή των Δανουζών υπήρχε η πλούσια πηγή νερού, αλλά και αφθονία επιφανειακών υδάτων που μαστευόταν με στέρνες και αβαθή πηγάδια, με παράλληλη ύπαρξη μεγάλων ποσοτήτων αργίλου, τότε οι δύο παραπάνω εκδοχές ισχυροποιούνται και μπορούμε να πιθανολογήσουμε ότι ο χώρος των Δανουζών ήταν ο κυριότερος σταθμός, απ’ όπου οι προσκυνητές προμηθευόταν τα προς αφιέρωση αναθήματά τους.

Ο προσκυνηματικός δρόμος συνεχιζόταν, πιθανότατα, από το Νότιο οικισμό των Δανουζών, ανερχόταν στη Σέλη του Βαθιά και προχωρούσε δυτικά προς την τοποθεσία του Σμυρίλιο, όπου συναντιόταν με το δεύτερο δρόμο ο οποίος ξεκινούσε από το βόρειο οικισμό της πηγής των Δανουζών και διερχόταν από το Δισταύρι (θέση τυροκομείου Γαλακτοκομικού Συνεταιρισμού). Από τον Σμυρίλιο η κοινή κατεύθυνση των δύο δρόμων συνεχιζόταν μέχρι τους πλησίον και νότια ευρισκόμενους αρχαίους οικισμούς της Λίμνης.

H ZOMIΘOΣ
Στην περιοχή δεν υπήρχε επάρκεια νερού πέρα από λίγα πηγάδια και τούτο ίσως ανάγκασε τους αρχαίους κατοίκους των οικισμών να δημιουργήσουν τη λίμνη, για να εξασφαλίσουν την αναγκαία ποσότητα νερού, όχι μόνο για τις ανάγκες ύδρευσής τους, μα και να κατασκευάζουν και αυτοί και να διαθέτουν πήλινα ειδώλια στους προσκυνητές δεδομένου μάλιστα, ότι στην περιοχή υπήρχε και υπάρχει πέτρωμα εξαιρετικής λεπρίας (λεπίδας).
Από εδώ ο δρόμος των προσκυνητών πήγαινε δυτικά και σε μικρή απόσταση έπαιρνε νότια κατεύθυνση για να περάσει από τους αιωνόβιους δρυγιάρες, ν’ ανέβει τα ανηφορικά Πλάγια και να φθάσει στα Ρολίθια και τα Πηδήματα απ’ όπου απλωνόταν η δεύτερη, ισόπεδη περίπου αναβαθμίδα, η αναβαθμίδα των Κάμπων.

Τον ίδιο αυτό δρόμο ακολουθούσαν πιστά οι Ανωγειανοί για το ανέβασμά τους στη Νίδα και τα μητάτα τους στους αιώνες που ακολούθησαν και μέχρι πρόσφατα.
Συνεχίζοντας την πορεία τους προς νότο και για ένα χιλιόμετρο (από Πηδήματα), έφθαναν στην πόλη της Ζωμύθου. Η Ζώμυθος αποτελούσε τον κυριότερο σταθμό διέλευσης και ανάπαυσης των προσκυνητών.

Εδώ η αρχαιολογική σκαπάνη του καθηγητή Γιάννη Σακελαράκη το 1985 έφερε στο φως τα ερείπια της μινωικής αυτής πόλης, της οποίας λείψανα ήταν εμφανή από πολύ παλιά, όπως και αρχαίοι τάφοι σε πλησίον χώρο, ο οποίος φέρει την ονομασία "Τα μνήματα".
Η ανασκαφή μεταξύ των σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων, αποκάλυψε και εργαστήριο κεραμικής, πράγμα που δικαιολογεί και η ύπαρξη επαρκούς ποσότητας νερού και πετρωμάτων λεπίδας. Εδώ στην περιοχή και σε μικρή απόσταση Βόρεια της αρχαίας πόλης βρίσκεται η πηγή της Ζωμύθου η σημαντικότερη πηγή της περιοχής των Ανωγείων, το πιο σημαντικό ποτιστήρι αιγοπροβάτων και που ο κύριος όγκος των νερών της ύδρευε τ’ Ανώγεια από το 1913 και εξακολουθεί και σήμερα μαζί με τα νερά άλλων μικροπηγών να ενισχύει την ύδρευσή τους. Εδώ φιλοπρόοδοι Ανωγειανοί έκτισαν τα τρία πρώτα συνεταιριστικά τυροκομεία τους τα οποία ισοπέδωσαν οι Γερμανοί κατά το ολοκαύτωμα Ανωγείων (1944). Προς τη νότια μεριά συναντούμε το παλιό εκκλησάκι της Αγίας Μαρίνας και δίπλα τη μικρή πηγή των Πρασών και Ν.Α. της Αγίας Μαρίνας, στη μέση της Πλαγιάς υπήρχε η πηγή της Ξερόβρυσης, τα νερά της οποίας μετέφεραν πιθανότατα οι μινωίτες της Ζωμύθου για την ύδρευση της πόλης τους, πράγμα που δεν ήταν εύκολο να επιτευχθεί από την ευρισκόμενη χαμηλότερα της πόλης πηγή της Ζωμύθου.

Προσπαθώντας να ετυμολογήσουμε την ονομασία του τοπωνυμίου αρχίσαμε να συγκεντρώνουμε στοιχεία από τις αρχές της δεκαετίας του 1960. Ρωτώντας τον Ανωγειανό, φιλόλογο καθηγητή, Μανούσο Κ. Μανουρά, ο οποίος είχε ασχοληθεί σχετικά με το θέμα, μου ανέφερε ότι στην περιοχή της Ζωμύθου υπήρχε η προελλληνική πόλη Σάμινθος και ότι η ονομασία προέρχεται από τη λέξη αυτή. Σάμινθος-Σάμιθος-Ζώμιθος ή Ζόμιθος. (Τον προ του-θ στο παλιό κρητικό γλωσσικά ιδίωμα των Ανωγειανών αποβάλλεται όπως: άθη, αθράκη, άνθρωπος).
TO ΘEPIO...
Άλλοι πάλι μου ανέφεραν ότι λέξη Ζώμυθος είναι σύνθετη και προέρχεται από τις λέξεις ζώο και μύθος-Ζώο του μύθου-Ζώμυθος. Σύμφωνα με το θρύλο το 1200 μ.Χ. οι Ανωγειανοί είχαν μαστεύσει το νερό της πηγής της Ζωμύθου και βάζοντάς το σε λαξευτές ξύλινες γούρνες το χρησιμοποιούσαν για το πότισμα των αιγοπροβάτων τους. Κατά το 1340 μ.Χ., σύμφωνα με το θρύλο, πάντοτε παρουσιάστηκε ένα τρομερό θεριό (πελώρια όψις), που είχε τη φωλιά του στου Κατσούρα τον τάφκο, τρία περίπου χιλιόμετρα Β.Α. της Ζωμύθου και το οποίο ρουφούσε το νερό της πηγής σε τέτοιο σημείο, που ουσιαστικά στέρευε για 3-4 μέρες. Το γεγονός δημιούργησε μεγάλο φόβο στους βοσκούς και αξεπέραστο πρόβλημα στο πότισμα των αιγοπροβάτων. Στη δύσκολη αυτή ώρα παρουσιάστηκε ο Ανωγειανός Νικόλας Μανουράς, ο οποίος υπεσχέθη να σκοτώσει το θεριό, πράγμα που πραγματοποίησε και οι Ανωγειανοί για να του δείξουν την ευγνωμοσύνη τους του χάρισαν 300 πρόβατα κι ένα κριγιό αμπροστάρη και το προνόμιο να ποτίζει πρώτος και η οικογένειά του τα κοπάδια τους στο ποτηστήρι.
Χαρακτηριστικό είναι και το παρακάτω μικρό τραγούδι του Μανουρά, που γράφτηκε δίπλα στο μεγάλο που του αφιέρωσαν οι Ανωγειανοί. "Στα χίλια τρακόσια το έτος στα σαράντα εφάνηκεν ένα θεριό στων Ανωγειώ τη μπάντα και εβγήκεν ένας Μανουράς και λέντονε Νικόλα να το σκοτώσει το θεριό κι εσκότωσέ ντο κι όλα".
Όμως υπάρχει και τρίτη εκδοχή όσον αφορά την ετυμολογία της λέξης Ζώμυθος. Πιθανότατα ως σωστότερη διατύπωση της λέξης πρέπει να θεωρηθεί η Ζάμυθος προερχόμενη από τη λέξη Ζα (Δίας) και τη λέξη μύθος, που στην αρχαία γλώσσα έπαιρνε πολλές και ποικίλες έννοιες και σημασίες, όπως: ομιλία, αγόρευση σε δημόσια συνέλευση, διάλογος, συνομιλία, προσταγή, παραγγελία, βουλή, απόφαση, λόγος, φήμη, διάδοση, είδηση, πληροφορία, διήγηση ιστορίας, φανταστική διήγηση και κυρίως μυθική παράδοση αναφερόμενη σε θεούς και ήρωες.
Έτσι στη Σάμιθο ή Ζώμυθο ή Ζάμυθο οι προσκυνητές εύρισκαν την άνεση, όχι μόνο να προμηθευτούν τα αναγκαία εφόδια για τη συνέχιση του ταξιδιού τους και να συμπληρώσουν τα προς αφιέρωση αναθήματά τους, αλλά και λόγω της μεγάλης συγκέντρωσης, προσωρινής διαμονής μεγάλου αριθμού από αυτούς, οι εκπρόσωποι του ιερατείου του Ιδαίου Άντρου, που πιθανότατα εξουσίαζαν και την πόλη, συγκέντρωναν τους προσκυνητές στους εκτεταμένους ελεύθερους χώρους της, όπου τους ενημέρωναν σε κάθετι πάνω στη μυθική παράδοση που αφορούσε το Δία (Ζα και μύθος).
Πρέπει ν’ αναφέρουμε εδώ και το ακόλουθο σημαντικό. Όταν οι Ανωγειανοί προφέρουν τις λέξεις Σάμιθος, Ζώμυθος, και Ζάμυθος με την πανάρχαιη βαριά δωρική προφορά τους, το πρώτο συνθετικό Σα-, Ζω-, Ζα-, έχει ταυτόσημη προφορά, χωρίς να μπορείς να διακρίνεις αν είναι Σα ή Ζω ή Ζα, έτσι και δεν αποκλείεται το Ζάμυθος ν’ αποτυπώθηκε γραπτά στην πάροδο του χρόνου με Σα ή Ζω.

Σχετικά με το τοπωνύμιο "Ζώμιθος" στα Κρητικά Τοπωνύμια (Τόμος Α΄, σελίδα 421) που εκδόθηκαν από την Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Ρεθύμνης, ο πολύ αξιόλογος ιστορικός και ερευνητής Στέργιος Μ. Μανουράς αναφέρει για το ανωγειανό τοπωνύμιο Ζόμιθος τα ακόλουθα: "Απαντάται σε δημοσιευμένα και ανέκδοτα παλαιότερα κείμενα, Ανωγειανών και μη Ανωγειανών και ξενόγλωσσους χάρτες. Και σήμερα αποδίδεται φωνητικώς από τους Ανωγειανούς: Ζόμιθος.
O MAPINATOΣ
Ο αείμνηστος καθηγητής της Αρχαιολογίας Σπύρος Μαρινάτος όταν επισκέφθηκε τη Νίδα το 1956, για ανασκαφική έρευνα στο Ιδαίον Άντρο, πέρασε από τη Ζώμιθο, αλλά δημοσίευσε παρεφθαρμένα το τοπωνύμιο Ζώμινθος και υποστήριξε ότι πρόκειται για προελληνικό όνομα. Και ο αξέχαστος Ελευθέριος Πλατάκης στη σπηλαιολογική εργασία του για το Ιδαίο Άντρο συμπληρώνει: Ετεοκρητικό προελληνικό όνομα. Ο καθηγητής κ. Αγαπητός Τσοπανάκης της Ακαδημίας Αθηνών, δέχεται την ορθή εκφορά και γράφει Ζόμιθος. Μετά από τις νεότερες αρχαιολογικές ανασκαφές (1983) στην τοποθεσία Μνήματα (ή καταλείμματα) που βρίσκεται μεταξύ Ζόμιθος και Αγίας Μαρίνας, το τοπωνύμιο εσφαλμένα αναφέρεται Ζώμινθος, στις δημοσιεύσεις τις σχετικές με τις ανασκαφές και σε άλλες.
Οι Ανωγειανοί όμως, εξακολουθούν, όπως προαναφέρεται να λέγουν Ζόμιθος και ασφαλώς θα εξακολουθήσουν να το προφέρουν χωρίς να ακούεται το -ν- μεταξύ ι και θ και τα επόμενα χρόνια".
Από τη Ζάμυθο οι προσκυνητές συνέχιζαν το δρόμο τους. Περνούσαν από το Περδικονέρι της Τρύπας και έφθαναν σε σύντομο χρονικό διάστημα στους πρόποδες του υψηλού και δυσκολοανεβαστού Κουφογεριά, του τρίτου και τελευταίου εμποδίου, που θα τους οδηγούσε στην τρίτη και τελευταία ισόπεδη αναβαθμίδα και θα τέλειωναν οι τόσο κουραστικές και δύσκολες αναρριχήσεις τους. Και φθάνοντας στην κορυφή του Κουφογεριά αισθανόταν επιτέλους μια τρομερή ανακούφιση, όπως ιερό ήταν και το προσκύνημά τους.
Έτσι, η λέξη Κουφογεριάς είναι σύνθετη με πρώτο συνθετικό προερχόμενο από τις λέξεις κουφίζω (είμαι ελαφρός, αισθάνομαι ανακούφιση, ελάφρυνση, ξαλάφρωμα, ελαφρύνω, εγείρω, ανυψώ) ή κουφός (ελαφρός , ευκίνητος, εύκολος, ελαφρύς) και δεύτερο συνθετικό τη λέξη ιερός (γέρος) και επομένως Κουφογεριάς σημαίνει ιερή ανακούφιση, την οποία αισθανόταν οι προσκυνητές υπερνικώντας και το τελευταίο εμπόδιο του δύσκολου ταξιδιού τους.

Από την κορυφή του Κουφογεριά άρχιζε πλέον η ήρεμη πορεία στην τρίτη και τελευταία αναβαθμίδα. Οι προσκυνητές περνώντας το Μακρυλλάκι ή Μακρύ Λαγκό έφθαναν στη Μύθια τον τελευταίο σταθμό τους πριν φθάσουν στον προορισμό τους, τον ιερό χώρο του Ιδαίου Άντρου. Η Μύθια ήταν και παραμένει μια από τις ωραιότερες γωνιές του Ψηλορείτη, ήταν σύνδενδρη και με πλούσια σε νερά πηγή. Εδώ συγκεντρωνόταν οι προσκυνητές, πλυνόταν, ξεκουραζόταν και ανάλαφροι ξεκινούσαν για να διανύσουν τα λίγα χιλιόμετρα, που θα τους οδηγούσαν στο Ιδαίον Άντρον. Εδώ μάλλον θα πρέπει να βρισκόταν κλιμάκιον του ιερατείου του Ιδαίου Άντρου, το οποίο έδινε στους προσκυνητές τις τελευταίες οδηγίες, προσταγές και συμβουλές για τη συμπεριφορά και εν γένει τις ενέργειες που έπρεπε ν’ ακολουθήσουν κατά το χρόνο διάρκειας του προσκυνήματός τους. Η λέξη Μύθια πιθανώς προέρχεται από το μυθιάζομαι, που σημαίνει διηγούμαι μύθους και μύθος σύμφωνα με ορισμένες έννοιες που του αποδίδονται σημαίνει: 1) Τη διαγωγή, τον τρόπο που φέρεσθαι, το φέρσιμο και 2) Προσταγή, παραγγελία, διαταγή, υπόσχεση.

Δευτερεύοντες δρόμοι
που ακολουθούσαν οι προσκυνητές

Πέραν του κεντρικού δρόμου, που ακολουθούσαν οι προσκυνητές και στον οποίο αναφερθήκαμε, για να πραγματοποιήσουν το ιερό προσκύνημά τους στο Ιδαίον Άντρον, μπορεί να πιθανολογηθούν και οι ακόλουθοι δευτερεύοντες δρόμοι:

1) Από Ελέυθερνα και Αξό, μέσω Ζου το Λάκκο (Ζωνιανών) και τριγιόδου και από εδώ, μέσω Καμπιών ή μέσω Ζωμύθου και Μύθιας έφθαναν στον προορισμό τους.

2) Από καμάρες και Βορίζα μέσω Πόρου Σταυρού και Νίδας κατέληγαν στο Ιδαίον Άντρον.

3) Από Γέργερη μέσω Ρούβα, Βρουλόκαμπου, Βαρσάμου, Αστριώτικου και Νίδας έφθαναν στον ιερό χώρο λατρείας του Δία και,

4) Από Κρουσώνα μέσω Λιβαδιού, Σμπώκου, Πόρο, Ξερολίμνη, Κουνομασκάλων και Αγκαβανολάκκου έφθαναν στη Ζώμυθο για να συνεχίσουν την πορεία τους ακολουθώντας την κεντρική διαδρομή.

Οι Σίσες σε δημοτικό τραγούδι για τον ηγούμενο Αττάλης:Γεράσιμο Πικράκη

O όρμος του Μπαλί ήταν ένας από τα
βασικά σημεία ανεφοδιασμού των επαναστατών κατά την περίοδο του 1866 - 69
αλλά και πύλη εισόδου των εθελοντικών σωμάτων που έρχονταν από την
ελεύθερη Ελλάδα για να πολεμήσουν στο πλευρό των Κρητών.
Επίσης ήταν το σημείο απ' όπου άμαχοι έφευγαν για την ελεύθερη Ελλάδα.
Ο τουρκικός στρατός προκάλεσε ανυπολόγιστες καταστροφές στην περιοχή.
Οι επιδρομές των Τούρκων εναντίον της μονής κατά την επανάσταση ήταν συνηθισμένες.
Εκείνη την εποχή αναδείχτηκε σε θρυλική φυσιογνωμία του αγώνα ένας καλόγερος
της μονής. Τα κατορθώματα του έγιναν τραγούδι και τραγουδήθηκαν από τους υπόδουλους
κρητικούς, που αναζητούσαν την ελπίδα σε ηρωικές πράξεις και έργα.
Πρόκειται για το Γεράσιμο Πικράκη, κατοπινό ηγούμενο της Μονής Μπαλί.
Ήταν πολύ νέος, περίπου 25 ετών, όταν πήγε στη Σύρο για να φέρει πολεμικό
υλικό στους επαναστάτες της Κρήτης, με το πλοίο του Βασίλη Σοφού.
Οι Τούρκοι, όμως, κατάφεραν να αιχμαλωτίσουν το πλοίο κοντά στην
Αγία Πελαγία Μαλεβιζίου. Έσφαξαν αμέσως τον πλοίαρχο και το γιό του
και οδήγησαν τους άλλους επιβάτες, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο Γεράσιμος,
στη Σούδα. O Γεράσιμος κατάφερε να δραπετεύσει..(Τιμ. Βενέρη : Το Αρκάδι)

"Ενας πατέρας του Μπαλιού Γεράσιμος Πικράκις
πολύς και μέγας στην καρδιά μα στο κορμί μικράκις
σαν άρχιξεν ο πόλεμος εις τo νησί τσή Κρήτης
κι αυτός εζώστη τ' άρματα σαν τον καλό πετρίτη
εχύθηκενε τσή Τουρκιάς με τσοί συνάδελφούς του

φόβο και τρόμον έδωκε τσοί άπιστους εχθρούς του.

H παράδοση αναφέρει ότι κατάφεραν να τον συλλάβουν
Οι Τούρκοι, δυό φορές, αλλά τον ελευθέρωσε ένας μπέης από το Ηράκλειο,
το παιδί του οποίου είχε σώσει ο Γεράσιμος.
Το δημοτικό τραγούδι αναφέρει και αυτή τη σύλληψη και αποφυλάκισή του.

«Λίγος καιρός επέρασε συνέλευση εγίνη
και τα μπαρουτομόλυβα εις τσ' αρχηγούς τα δίδει.
Έκατσε να ξεκουρασθεί μα μια Τετάρτη μέρα
πάνε πάλι νιζάμιδες και πιάνου - το-ν- Πατέρα
αμπώθου και τσινούντονε πιστάγκωνα το δένου.
Στση Σείσες τον επήγανε κι άπονα τονε δέρνου.
Ύστερα τον επήρανε στο Κάστρο τονε πάνε.
Και στο βαπόρι βάλα ντον κι αμέσως το κρεμάνε.
Κρεμουν τον από τα μαλλιά στ' άλμπουρο στο βαπόρι.
Κόβγεται ξεπατώνεται η γι' όμορφή ντου κόμη.
Επήγαντο-ν κι εις τα Χανιά στη φυλακή το-ν- βάλα
κι' εκειδά τον εδέσανε με σίδερα μεγάλα.
Τον ανεβάσα στου Πασά για να τονε δικάσου
να τώνε δώση την εξά να πα να τονε σφάξου.
Όντεν-τον εμπροστένανε εις το Κονάκι φτάνει
Τούρκος απού στα χέρια ντου εβάστανε φιρμάνι
και δίδει το εις τον Πασά κι' αυτός σκυφτά διαβάζει.
Σιγά-σιγά σηκώνεται και τούτα διατάζει:
Αφήστε τον η τον Παπά δεν έχω ήντα κάμω
γιατ' έχω τέθοιο ντεσκερέ ντρέτ' απύ το Σουλτάνο
Ως τ' άκουσεν ο γούμενος Μέγα Θεό δοξάζει
κι' οι τούρκοι τον αφήκανε στο μοναστήρι πάει

Απ' το βιβλίο του Μιχ. Παπαδάκη : "Μπαλί"
και του Νίκου Ψιλλάκη : "Μοναστήρια της Κρήτης"

Περισσότερα για τον Γεράσιμο Πικράκη στο site :
Επανάσταση 1866 στο Μπαλί και Γεράσιμος Πικράκης

Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος από το aimonas.gr

Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος από το www.aimonas.gr

Ελληνοϊταλικός πόλεμος

Κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο αρκετοί Αϊμωνιώτες πολέμησαν στα Αλβανικά βουνά. Πολέμησαν ο Βασίλειος Αντ. Σαμόλης που μειώθηκε η ακοή του μετά από έκρηξη οβίδας, ο Εμμανουήλ Μ. Φλουρής ή Μιχαλομανόλης ο οποίος τραυματίστηκε και οι Μιχαήλ Τζεδάκης ή Μιχός και Μιχαήλ Ι. Φλουρής ή Ορφανομιχάλης, οι οποίοι έμειναν ανάπηροι.

Η οδύσσεια ενός πολεμιστή

O Ιωάννης Χ. Τερζάκης ή Ντερτζογιάννης ο νεότερος κατά την οπισθοχώρηση από την Αλβανία, έφθασε στην Αθήνα μαζί με τη μονάδα του. Έμειναν σε στρατόπεδο μέχρι που έφθασαν Γερμανοί και εγκατέλειψαν όλοι το στρατόπεδο. Έτσι έχασε όμως το καράβι για να γυρίσει στην Κρήτη και την επόμενη μέρα μπλοκάρισαν οι Γερμανοί την θαλάσσια συγκοινωνία. Αναγκάστηκε τότε μαζί με άλλα έντεκα άτομα να ναυλώσουν ένα καΐκι το οποίο χρειάστηκε δώδεκα μερόνυχτα να φθάσει στην Κρήτη. Ύστερα από μερικές μέρες εκδηλώθηκε η επίθεση κατάληψης της Κρήτης από τον αέρα. Χωρίς να χάσει καιρό, πρωτοπορεί για να λάβει μέρος στη Μάχη του Λατζιμά. Μετά από τρεις μέρες επέστρεψε στο χωριό κατάφορτος από οπλισμό που είχε πάρει από νεκρούς αλεξιπτωτιστές, τους οποίους ο ίδιος είχε σκοτώσει. Αμέσως μετά διέγειρε αρκετούς χωριανούς και πήγαν στον Ξεροπόταμο (λίγο έξω από το Ηράκλειο τότε, σήμερα προάστιο). Μαζί του ήταν ο Βασίλειος Ν. Τερζάκης, ο Ιωάννης Μ. Λιναρίτης, ο Βασίλειος Μ. Λιναρίτης και ο Δημήτριος Μ. Φλουρής. Ο Ιωάννης Χ. Τερζάκης πέθανε δυστυχώς μετά από κακουχίες σε ηλικία μόλις 36 ετών.

Σοβαρό δείγμα πατριωτισμού

Ο Ιωάννης Ν. Ρουμπάκης ή Νταρογιάννης είχε πολεμήσει στη Μικρασιατική εκστρατεία. Στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο είχε πάει πάλι εθελοντής. Επίσης οργανώθηκε και στην Εθνική Αντίσταση της περιοχής για να προσφέρει τις υπηρεσίες του. Τιμήθηκε με το παράσημο του Αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης.

Η Εθνική Αντίσταση στον Αΐμονα

Μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Ναζί οργανώθηκαν σε κάθε χωριό και κάθε πόλη ομάδες αντίστασης. Στον Αΐμονα γινόταν συσκέψεις στο σπίτι του Συγλετογιώργη στα Ντερζανά (περιοχή του χωριού) με πλήρη μυστικότητα. Αργότερα συνεργάστηκαν με την ομάδα του Δημητρίου Α. Κοντογιάννη, που αναγνώρισαν και ως οπλαρχηγό. Έδρασαν σε διάφορους τομείς και οι περισσότεροι έλαβαν μέρος στην εκκαθαριστική επιχείρηση κατά την αποχώρηση των Γερμανών και συντέλεσαν στην επιβολή της τάξης στο Ρέθυμνο. Πολλοί από αυτούς τιμήθηκαν με παράσημο. Καθοδηγητής τότε ήταν ο γραμματέας Θεόδωρος Εμ. Σαμόλης. Επίσης ο Αποστόλης Μ. Τερζάκης που ζούσε στο Ηράκλειο είχε σημαντική θέση στο αντάρτικο του Μανόλη Παντουβά ενώ η γυναίκα του Ελένη λέγεται ότι υπήρξε αντάρτισσα.

Ελεύθερο φρόνημα

Κάποτε ακούστηκε μια πληροφορία ότι ερχόταν Γερμανοί από τις Σίσες και τρέξανε πάρα πολλοί από τα γύρω χωριά να τους εμποδίσουν. μεταξύ αυτών ήταν ο Ανδρέας Κοντογιάννης και ο Γεώργιος Μ. Τερζάκης ή Δήμαρχος. Προχωρώντας όλοι μέσω του χωριού Αλόιδες προς Σταυρό, ένα διάσελο πέρασμα προς Σίσες, έτυχε να επιστρέφει ο τότε Διοικητής του Αστυνομικού Σταθμού Γενί – Γκαβέ (Δροσιά) Χαροκόπος και τους είπε ότι η πληροφορία ήταν ψεύτικη.

Μια άλλη φορά ακούστηκε ότι ερχόταν Γερμανοί από τα Ξάφια, ακολουθώντας παραπλανητικό δρομολόγιο, για να αιφνιδιάσουν τους χωριανούς. Οι χωριανοί μεταξύ των οποίων ήταν και ο Παπά – Γιάννης Συγλέτος και ο Γεώργιος Χ. Τερζάκης (Τσαγκάρης) έτρεξαν να τους εμποδίσουν. Όμως η πληροφορία ήταν πάλι ψεύτικη.

Σίγουρα θα συνέβησαν πολλές φορές παρόμοια περιστατικά που από τη μια εκφράζανε το φόβο και από την άλλη το αδούλωτο φρόνημα του λαού.

(Διήγηση Ανδρέα Ε. Κοντογιάννη)

Σύλληψη ανδρών του χωριού για εκτέλεση

Κάποτε μάζεψαν οι Γερμανοί όλους τους χωριανούς στην πλατεία. Διαλέξανε 30 άντρες και νέους και τους οδήγησαν στου Αϊ – Γιάννη το Λακκί για εκτέλεση. Αφού τους έθεσαν κάτω από έλεγχο φρουρών, ήρθαν σε επικοινωνία με την Κουμαντατούρ στο Ρέθυμνο ζητώντας οδηγίες για εκτέλεση. Για καλή τους τύχη βρισκόταν στην Κουμαντατούρ ο Φρούραρχος της περιοχής κάποιος Γερμανός λοχίας με το όνομα Σήφης (Josef) και βεβαίωσε ότι στον Αΐμονα οι άνθρωποι ήταν φιλήσυχοι και δεν έπρεπε να γίνει κάτι τέτοιο. Πράγματι πείστηκαν στην Κουμανταντούρ και έδωσε εντολή να αφεθούν ελεύθεροι όλοι οι συλληφθέντες. Οι Γερμανοί αφού τους ταλαιπώρησαν μέχρι το διπλανό χωριό Χώνος που τους οδήγησαν τους άφησαν ελεύθερους, κρατώντας μόνο μερικούς που οδήγησαν στις φυλακές για διάφορες παραβάσεις.

Άγριος ξυλοδαρμός

Όταν χρειαζόταν οι Γερμανοί μεταφορικά ζώα πήγαιναν στα γύρω χωριά και επιτάσσανε όσα βρίσκανε. Κάποτε φθάσανε στο σπίτι του Ντερτζοβασίλη όπου βρισκόταν η γυναίκα του Διονυσία (Δοσία). Την ρώτησαν για το γαϊδούρι τους και εκείνη είπε πως δεν έχουν. Αυτοί όμως είχαν δει το σαμάρι του ζώου, της το έδειξαν και άρχισαν να την χτυπούν αλύπητα. Ευτυχώς μπήκαν στη μέση γείτονες και εξήγησαν στους Γερμανούς ότι το γαϊδούρι δεν έκανε για την δουλειά τους.

Καλόπιασμα

Στις 15 Αυγούστου 1944, λίγο πριν την εγκατάλειψη της Κρήτης από τους Γερμανούς, κατέβαινε μια διμοιρία Γερμανών από τα καιγόμενα Ανώγεια νότια του χωριού. Σταμάτησαν στα Ντερτζανά (περιοχή του χωριού) και κάποιοι χωριανοί απομακρύνθηκαν ενώ άλλοι ανησύχησαν. Ο Αντρέας Κοντογιάννης που ήταν εκεί δίπλα στο σπίτι του σκέφτηκε πως ήταν ίσως επικίνδυνο να τραπεί σε φυγή. Πήρε ένα πιάτο κοκκινιστό κρέας και κρασί για να τους κεράσει αλλά εκείνοι όμως αρνήθηκαν. Έφαγε τότε ένα μεζέ και ήπιε κρασί για να τους δείξει πως δεν ήταν δηλητηριασμένα. Έφαγαν και ήπιαν και αυτοί ευχαριστημένοι και δεν άργησαν να φύγουν οπότε ανακουφίστηκαν όλοι οι χωριανοί.

Ανωγειανοί στον Αΐμονα

Μετά το ολοκαύτωμα των Ανωγείων από τους Γερμανούς οι κάτοικοι σκορπίστηκαν στα γύρω χωριά. Πολλοί ήρθαν και στο χωριό και μείνανε αρκετό καιρό. Μερικοί από αυτούς ήταν: Συκιώτηδες, Σαμόληδες, Σπαχήδες, Βουϊδάκηδες Μεμεντρίκηδες – Μακρήδες (Καλλέργηδες). Στο διάστημα που έμειναν στον Αΐμονα πέθαναν ένας άνδρας και μια γυναίκα. Αργότερα πήραν τα οστά τους στ’ Ανώγεια. Τον άντρα τον έλεγαν Στεφανή Σαμόλη.

Η εκτέλεση στα Σείσαρχα

Τα Σείσαρχα υπαγόταν στο δήμο Ανωγείων του Ν. Ρεθύμνης και εκεί κρατούσαν οι Γερμανοί αρκετούς άνδρες για αγγαρεία. Ο Δημήτριος Σαμόλης ή Μπίρμπης γιος του Αλέξανδρου ή Αλεξανδρή είχε πάει στα Σείσαρχα για να πάρει τον γάιδαρο τους πίσω. Οι Γερμανοί τον συνέλαβαν και τον ανάγκασαν να κάνει αγγαρίες. Αργότερα ήρθαν ο πατέρας του Αλέξανδρος Σαμόλης ή Αλεξανδρής και ο δάσκαλος Βασίλειος Ν. Τζεδάκης ή Στεφανοβασίλης για να βρει και αυτός το ζώο του. Συνελήφθηκαν όμως και οδηγήθηκαν στην εκκλησιά μαζί με τους άλλους κρατούμενους. Ο Δημήτριος Σαμόλης κατάφερε να διαφύγει και ενώ τον πυροβολούσαν οι Γερμανοί. Τους υπόλοιπους τους εκτέλεσαν όλους ανυποψίαστα, μάλλον για να εκδικηθούν για άλλη μια φορά το θάνατο του Γερμανού φρούραρχου του Γενί – Γκαβέ (σήμερα Δροσιά) Σήφη (Josef) από Ανωγειανούς αντάρτες. Από την εκτέλεση γλίτωσε κάποιος που έπεσε κάτω μόλις άρχισε το εκτελεστικό πυρ. Κατά κάποια πληροφορία οι εκτελεσθέντες ήταν 17 άτομα.

Κουμπούρες και φονικά….ρολόγια

Κουμπούρες και φονικά….ρολόγια

Το λαθρεμπόριο όπλων δεν είναι αστεία υπόθεση, αλλά η κάλυψη του θέματος από τους δημοσιογράφους είναι συχνά για τα γέλια...

Αν εξαιρέσει κανείς κάποιους ..κολοσσούς της αστυνομικής δημοσιογραφίας -όπως ο νυν πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ- οι γνώσεις των περισσοτέρων ελλήνων δημοσιογράφων πάνω σε θέματα οπλισμών εξαντλούνται στο Kalashnikov (συνήθως εννοούν το AK-47) και το G3. Στην αντίπερα όχθη, όμως, υπάρχουν κι αυτοί των οποίων η φαντασία εφευρίσκει νέα οπλικά συστήματα.

Έτσι, για παράδειγμα, σε sidebar τρισέλιδου άρθρου στο σημερινό φύλλο της εφημερίδας "Το Θέμα", με θέμα το λαθρεμπόριο όπλων στην Κρήτη, πληροφορείται κανείς ότι μπορεί να προμηθευτεί από τη μαύρη αγορά του νησιού εξωτικά όπλα όπως το γιουγκοσλαβικό "Τσέρικο", το .."Clock" και το "Ζιγκάουερ". Προφανώς, ο συντάκτης αναφέρεται αντίστοιχα στο ισραηλινό (και όχι γιουγκοσλαβικό) Jericho, και στις σειρές πιστολιών Glock και Sig Sauer. Σιγά τ' αβγά, θα μου πεις, εδώ ο κόσμος καίγεται· αλλά τέτοια λάθη είναι που πλήττουν την εγκυρότητα ενός "αποκαλυπτικού οδοιπορικού". Αν μη τι άλλο, το μόνο εύκολο σήμερα είναι να αποκτήσεις εγκυκλοπαιδικές πληροφορίες για όπλα.

Κατά τ' άλλα, το άρθρο είναι συμπαθητικό, αν και κάπως ανούσιο, με φωτογραφίες προς άγραν εντυπώσεων (ο συντάκτης κραδαίνει ένα κοντομούτσουνο AK, παλιό φύλλο της εφημερίδας ανάμεσα σε σακούλες από σφαίρες), μιά αδρή περιγραφή της διαδικασίας διακίνησης στην περιοχή Μυλοποτάμου κι ένα παιδικό σκαρίφημα εν είδει χάρτη της διαδρομής. Περίμενα περισσότερα, δεδομένου μάλιστα πως υποτίθεται ότι η εφημερίδα ειδικεύεται σε εξοπλιστικά θέματα (δημοσιογραφική επιτυχία στην συγκεκριμένη περίπτωση, πχ. θα ήταν να δημοσιευτούν συνεντεύξεις με λαθρεμπόρους, έστω και ανώνυμα).

Συμβουλή προς αρχισυντάκτες: την Κυριακή, ο αναγνώστης έχει περισσότερο χρόνο για προσεκτική ανάγνωση των εφημερίδων και εντοπισμό λαθών, οπότε καλό είναι να είστε διπλά προσεκτικοί κατά το χτένισμα των άρθρων. Δυστυχώς, παρατηρώ τον τελευταίο καιρό ότι μάλλον το αντίθετο συμβαίνει, με τα κραυγαλέα λάθη στις κυριακάτικες εκδόσεις να αυξάνονται· μάλιστα, οι εφημερίδες της Θεσσαλονίκης είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς σ' αυτή την τάση.

*

Καλό είναι να τραβάμε κι από κανένα αυτί όταν εντοπίζουμε τέτοια μαργαριτάρια, αν και μάλλον λίγοι δημοσιογράφοι των έντυπων μέσων διαβάζουν blogs σε τακτική βάση (το μόνο σίγουρο είναι ότι οι συνάδελφοί τους της τηλεόρασης είναι ανεπίδεκτοι διαλόγου, διορθώσεων και μαθήσεως) κι ακόμα λιγότεροι bloggers ασχολούνται με την ειδησεογραφία. Δεν τίθεται θέμα ανταγωνισμού των μέσων: αντίθετα, οι bloggers έχουν το δικαίωμα να ελέγχουν τα ΜΜΕ σαν πολίτες που είναι πρώτα απ' όλα, αλλά κι οι ίδιοι μπορούν να διδαχθούν πολλά από την εμπειρία των επαγγελματιών δημοσιογράφων, όσον αφορά σε θέματα δεοντολογίας και μεθόδων. Μπορεί έτσι κάποια στιγμή να ξεκινήσει ένας υγιής διάλογος και μιά συνεργασία ανάμεσα στον ελληνικό Τύπο και τα blogs που δε θα επικεντρώνεται μόνο σε τακτικές εντυπωσιασμού και θεματολογία lifestyle.

Αποθηκευμένο στο :

http://216.239.59.104/search?q=cache:EajUvRUlEjIJ:oneiros.gr/blog/2006/07/23/themagunz%3Bjsessionid%3D2BA5876F706AFCD67B71B80E77DF49F0+%CE%9C%CF%85%CE%BB%CE%BF%CF%80%CF%8C%CF%84%CE%B1%CE%BC%CE%BF%CF%82%2B%CE%9A%CF%81%CE%AE%CF%84%CE%B7&hl=el&gl=gr&ct=clnk&cd=107&lr=lang_el&client=firefox-a

site του Αστέρη Μασούρα:

http://oneiros.gr/blog

Η πονεμένη ιστορία του Μυλοποτάμου

Η πονεμένη ιστορία του Μυλοποτάμου

"Ευτυχώς, που τις μέρες της ξηρής καταιγίδας δεν πήρε φωτιά ο Μυλοπόταμος" είπε φίλος γνωστός για το ιδιόρρυθμο χιούμορ του σήμερα. Γιατί το λες? ρώτησε κάποιος αφελώς.

Η απάντηση: "Γιατί θα μαστούρωνε όλη η Ελλάδα".

Πονεμένη ιστορία ο Μυλοπόταμος. Κάποτε στέγασε όλη την ηρωική αντίσταση της Κρήτης. Τα όπλα φύλαξαν το νησί από τους κατακτητές. Κάθε απόκρυμνη χαράδρα του Μυλοποτάμου είχε να διηγηθεί και μία ένδοξη ιστορία. Τόπος άγριος, τρομακτικός για τον "ακάτεχο" που λένε οι κρητικοί. Δύσβατος και κακοτράχαλος. Η ζωοκλοπή ξεκίνησε ως πράξη παλληκαριάς ή ως ανάγκη. Οι κρητικοί έκλεβαν τα ζώα του Αγά ή έκλεβαν τα ζώα του προύχοντα γιατί πεινούσαν. Και έπειτα σε καιρούς ειρήνης -που όλα αυτά δεν ήταν αναγκαία- οι κακές συνήθειες ρίζωσαν. Κάθε σπίτι συνέχισε να διατηρεί το οπλοστάσιό του. Μία κακώς εννοούμενη παράδοση ήθελε κάθε πατέρα να μυεί προσωπικά τον γιό του στην οπλοχρησία , μόλις το παιδί συμπλήρωνε τα 11 χρόνια του. Στα γλέντια και τους γάμους για δεκαετίες ολόκληρες χιλιάδες σφαίρες ξοδεύονταν με τις ευλογίες ή έστω τα αμήχανα χαμόγελα των πολιτικών. Αργότερα μάλιστα, άρχισαν να δημιουργούνται και νέες μπίζνες. Φορτηγάκια έκαναν την εμφάνισή τους σε κάθε πανηγύρι και νοίκιαζαν όπλα ή πουλούσαν σφαίρες στους μερακλωμένους.

Σε ένα τέτοιο περιστατικό, έχασα προ ετών την Σουζάνα. Η Σουζάνα ήταν ξαδέρφη μου, καλεσμένη κι εκείνη στο γάμο που γινόταν στο Μυλοπόταμο. Στεκόταν παράμερα με την οικογένειά της όταν μία αδέσποτη σφαίρα κατέληξε πάνω της. Ορκίστηκα να μην ξαναπάω σε "γάμο με πυρομαχικά". Αλλά δεν ήταν μόνο οι γάμοι. Ήταν ένα μικρόβιο που εξαπλωνόταν με ταχύτατους ρυθμούς. Στην δεκαετία του 80 στους δρόμους, στα καφενεία, στις αυλές έβλεπες ανθρώπους να δοκιμάζουν όπλα. Να τα καθαρίζουν, να τα χαϊδεύουν. Υποχείρια ήδη ενός κυκλώματος εμπόρων που γιγάντωνε στο Μυλοπόταμο και είχε αναλάβει τον "εξοπλισμό" της περιοχής.

Οι ταμπέλες των χωριών ήταν ο αγαπημένος στόχος κάθε πιστολέρο. Και έπειτα ο επισκέπτης αντικρύζοντάς τες διάτρητες από σφαίρες, ήξερε αμέσως που ακριβώς βρισκόταν.

Το ίδιο διάστημα όμως το κράτος γύριζε επιδεικτικά την πλάτη στους Μυλοποταμίτες. Ο παλιός δρόμος (εθνική οδός κάποτε) που συνέδεε τα 100 περίπου χωριά του Μυλοποτάμου με τον υπόλοιπο κόσμο, είχε εγκαταλειφθεί. Η μετακίνηση τον χειμώνα ήταν τραγική. Οι οικογένειες με παιδιά έφευγαν από τα χωριά για το Ηράκλειο ή το Ρέθυμνο. Όσοι έμειναν έμαθαν στην απομόνωσή τους. Τα σχολεία έκλειναν το ένα πίσω απ' τ' άλλο. Μείναν μερικά μόνο στα κεφαλοχώρια. Αλλά η συγκοινωνία δύσκολη. Τον χειμώνα σχολείο σήμαινε "γαλώτσες, αδιάβροχο και ώρες περπάτημα στις χαράδρες όταν ο δρόμος έκλεινε από τις κατολισθήσεις". Σύντομα οι περισσότεροι το ξανασκέφτονταν. Και επέστρεφαν στις στάνες και τα μιτάτα. Τα γράμματα ήταν πολυτέλεια.

Η περιοχή ζούσε από τις ελιές και τα αμπέλια της. Κρασί, λάδι, σταφίδα. Ο καιρός σπάνια τους έκανε το χατήρι να μαζέψουν άβρεχτη τη σταφίδα τους (τέλη Σεπτεμβρίου για την όψιμη περιοχή) ενώ το λάδι ήταν από χοντρολιές και δεν ανήκε στα "μοσχοπουλούμενα". Κρασί και ρακή τα μόνα σίγουρα και πετυχημένα προϊόντά τους. Στα τέλη της δεκαετίας του 80 (ίσως και λίγο αργότερα) βγήκε το περιβόητο πρόγραμμα οριστικής εγκατάλειψης των αμπελώνων από την ΕΟΚ. Επιδοτούσε ουσιαστικά το τέλος της καλλιέργειας στην περιοχή. Όχι την δημιουργία μίας νέας. Απλά την εγκατάλειψη της υπάρχουσας. Οι Μυλοποταμίτες έσπευσαν να επιδοτηθούν. Στην αναμπέλωση, που ακολούθησε, δεν είχε μείνει αμπέλι για να συμμετάσχει.

Εν τω μεταξύ, ο τόπος συνέχιζε να βιώνει την απόλυτη απομόνωσή του. Ο καινούριος εθνικός δρόμος παρέκαμψε τον Μυλοπόταμο. Οι ζωοκλοπές εντάθηκαν. Η αγροφυλακή συρρικνώθηκε. Κάποιοι αναζητούσαν νέους τρόπους βιοπορισμού. Μπορεί να κάνω λάθος αλλά τότε θαρρώ -και κάπως έτσι- άρχισε η στροφή στην χασισοκαλλιέργεια. Εύκολο χρήμα, δύσβατες περιοχές, τόποι "φυλαγμένοι από τα όπλα". Ο συνθήκες ήταν ιδανικές. Στις αρχές της δεκαετίας του 90 το χασίς Μυλοποτάμου είχε γίνει ήδη πρώτη φίρμα στις χώρες που τα ναρκωτικά ήταν ελεύθερα. Και στις άλλες προφανώς. Οι "εξαγωγές" από το νησί απρόσκοπτες. Το χρήμα πλημμύριζε το Μυλοπόταμο. Το νοιωθες παντού. Σπίτια αναστηλώνονταν, χλιδάτα τζιπ εμφανίζονταν και τα ξενυχτάδικα στις γύρω πόλεις θεωρούσαν τους μυλοποταμίτες τους καλύτερους πελάτες πια.

Οι αρχές απλώς παρακολουθούσαν. Και ξαφνικά -όταν πλεόν η κατάσταση είχε παγιωθεί- κατά τα τέλη του 1998 αποφάσισαν να αρχίσουν τις παρεμβάσεις. Αργά. Πολύ αργά. Έμποροι ναρκωτικών και όπλων στήσαν κυκλώματα που θέριεψαν πια στην περιοχή. Ο Νομάρχης βρέθηκ κυκλωμένος σε μία επίσκεψη από οπλισμένους μαυροπουκαμισάδες. Τα ΕΚΑΜ λίγο αργότερα αφοπλίστηκαν και μαντρώθηκαν μέρες σε μία στάνη, στα πλαίσια μίας θεαματικής επιχείρησης πιστολέρο. Η ΕΙΔΑΣΥΔΕ τα βρήκε σκούρα στην πρώτη μάχη. Ειδικές μονάδες ήρθαν από την Αθήνα. Οι Μυλοποταμίτες απέκρουαν σθεναρά κάθε προσπάθεια.

Από το 1999 και μέχρι σήμερα οι Αστυνομικές επιχειρήσεις κάθε χρόνο ξερριζώνουν περίπου 35.000-45.000 δενδρύλια ινδικής κάνναβης από την περιοχή. Ποσοστό που θεωρείται ελάχιστο. Τις περισσότερες φορές ο ιδιοκτήτης της έκτασης είναι αμέτοχος. Ζει αλλού. Ακόμη κι όσοι ξέρουν τι συμβαίνει φοβούνται να μιλήσουν. Οι βοσκοί λοξοδρομούν όταν συναντιούνται με τους χασισοκαλλιεργητές.

Κι όμως στα χωριά του Μυλοποτάμου συναντάς την απόλυτη αντίφαση. Ξωμάχοι της ζωής που έμειναν σε σχεδόν ερημωμένους οικισμούς, φιλότιμοι και καλοκάγαθοι. Κλειστές κοινωνίες που κοιτούν με σκεπτικισμό τον ξένο, αλλά πρόθυμα του παρέχουν φιλοξενία. Σχήμα οξύμωρο? Κι όμως.

Πριν δύο χρόνια κάποιοι φωτισμένοι άνθρωποι σκέφτηκαν ότι αντί για καταστολή στο Μυλοπόταμο χρειάζεται ένα άλλο σχέδιο. Πολιτιστική επίθεση!!

Ξεκίνησαν δειλά κάποια προγράμματα επιμόρφωσης και τα 'χασαν με την απήχηση που συνάντησαν. Το Κράτος σύντομα έκοψε τις επιχορηγήσεις και ξανάστειλε τα ΕΚΑΜ.

Ειδήσεις σαν την χθεσινή φοβάμαι ότι θα τις ακούτε συχνά. Προσωπικά, όποτε τις ακούω ντρέπομαι γιατί ο Μυλοπόταμος είναι ο τόπος καταγωγής μου. Και θα μπορούσε να είχε καλύτερη τύχη.

Labels: Οίστρος Ακολασίας

Το άρθρο βρίσκεται στο :

http://oistros-reportaz1.blogspot.com/2006/08/blog-post_115652275188432568.html

site : http://oistros-reportaz1.blogspot.com/

Οι μύλοι του Μυλοποτάμου

Οι μύλοι του Μυλοποτάμου

Ύστερα από μια πρόχειρη καταγραφή των νερόμυλων που λειτουργούσαν κυρίως από τα νερά των χειμάρρων του Γεροποτάμου ανέρχονται στους 37. Αρχίζοντας από ην Αξό έχουν ως εξής:

- Στην Αξό λειτουργούσαν 2, του Μανιά ο μύλος και του χοχλιδιού που άλεθαν κυρίως το χειμώνα, γιατί τα νερά της χοχλιδόβρυσης τα χρησιμοποιούσαν το καλοκαίρι για το πότισμα των περιβολιών.

- Στο Βενί λειτουργούσαν 7 νερόμυλοι, ο ένας κάτω από τον άλλο. Το νερό έπεφτε από τον πάνω μύλο στον επόμενο κι έτσι άλεθαν όλοι μαζί. Κατά την καταγραφή είχα την τύχη να συναντήσω τον τελευταίο επιζώντα μυλωνά του χωριού, τον κ. Εμμ. Σφακιανάκη (Ρουσσομανώλη), 90 ετών, ο οποίος με ενημέρωσε σχετικά με τους μύλους και τη λειτουργία τους. Στο Βενί υπήρχαν ο πάνω μύλος, ο Αγαδικός, διότι ανήκε σε κάποιο αγά αρχικά, που τον έχτισαν με αγγαρείες, λειτουργούσε μέχρι το 1970. Ένας άλλος μύλος είναι στην πλατεία σε καλή κατάσταση. Κάτω από την πλατεία βρίσκεται «της Ελιάς». Ο μύλος ονομάστηκε έτσι επειδή στην πόρτα του είχε μια μεγάλη ελιά. Στο κάτω μέρος του χωριού υπήρχαν ακόμα 4 μύλοι.

- Στο Δισκούρι υπήρχαν δύο μύλοι και στου Μουσή 4 (των Χατζάκηδων, των Ξενάκηδων, των Κορνάρηδων και των Ρισσάκηδων). Στην Επισκοπή και Δαμαβόλου υπήρχαν δύο μύλοι. Στην Καλανταρέ λειτουργούσαν 5 μύλοι (ο Γιακουμιανός, των Πετρογιάννηδων, των Μπαντούβάδων, των Περακάκηδων και των Χουρδάκηδων). Κοντά στο Πέραμα λειτουργούσαν 4 μύλοι (των Μπυράκηδων, Μπανταλήδων, ο Οξουζανιώτης, των Δαφνομήληδων και των Γαζανήδων). Στο Χουμέρι λειτουργούσαν 5 μύλοι (του Περαντωνάκη, των Δαλεχτήδων, του Σπανουδάκη, του Πετράκη και του Λέμερη).

-Στην περιοχή του Ρουμελή λειτουργούσαν 3 μύλοι (ο Μπαριώτης, ο Γεροντόμυλος και το Κατσιρίδη). Στην περιοχή των Μαργαριτών ήσαν 2 μύλοι, ο ένας ήταν του Τζεβροπέτρο και λειτουργούσε μέχρι το 1955. Στους Ασυρώτους (Κρυονέρι) υπήρχε ένας νερόμυλος. Στην ευρύτερη περιοχή του Μυλοποτάμου λειτουργούσαν κι άλλοι νερόμυλοι, όπως στο Μπαλή, στη Σκαλέτα, στις Σίσες κ.ά.

Κατά το τέλος της βυζαντινής εποχής είχαν κατασκευαστεί πολλοί από αυτούς τους νερόμυλους αλλά και επί ενετοκρατίας και τουρκοκρατίας, καλύπτοντας τις ανάγκες αλευροποίησης των σιτηρών της λεκάνης του Γεροποτάμου.

Άρθρο από το :

http://www.geocities.com/mylopotamoskritis/index.htm

διαβάζουμε για τις Σίσες από το βιβλίο του Ιωάννη Φαντάκη:"Οικισμοί της Κρήτης κατά τη Β' Βυζαντινή περίοδο"

Σίσες: Η θέση ότι κατοικείτο από τη ρωμαϊκή εποχή και τούτο γιατί κοντά στο χωριό, εργασίες οδοποιίας κατέστρεψαν αρχαιολογικό χώρο και μια επιγραφή με τη λέξη Σισαίοι. Θα μπορούσαμε ίσως να δεχτούμε συνεχή κατοίκηση του χώρου, αν συνδυάσουμε το γεγονός ότι ο οικισμός συναντάται και στις απογραφές τις ύστερης ενετοκρατίας.

ΦΑΝΤΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ : “ΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ Β΄ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟ” ΡΕΘΥΜΝΟ 2001

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ» Κατεύθυνση: «Βυζαντινή Ιστορία» ……..Διπλωματική εργασία πρώτου κύκλου μεταπτυχιακών σπουδών.

Θέμα: «Οι οικισμοί της Κρήτης κατά την Β΄ βυζαντινή περίοδο»

Εποπτική επιτροπή: κ. Α. Αβραμέα, κ. Στ. Παπαδάκη – Oekland, κ. Τ. Κιουσοπούλου

Μεταπτυχιακός Φοιτητής: Φαντάκης Ιωάννης

κλικ στην παρακάτω διεύθυνση, όπου βρίσκεται ολόκληρη η εργασία του Φαντάκη Ιωάννη :

http://dlib.libr.uoc.gr/Dienst/UI/2.0/Describe/ucr.history.msc/2001fantakis?Language=English

Μικροί Αλαδανάρηδες

Στα πλαίσια των εκδηλώσεων για τον αλάδανο το 2005, από το Δημοτικό Σχολείο Σισών, οι μαθητές παρακολούθησαν από κοντά και συμμετείχαν στη συλλογή αλαδάνου. Από τα πανάρχαια χρόνια οι κάτοικοι της περιοχής τον συλλέγουν με ακριβώς τον ίδιο τρόπο.Ο Διοσκουρίδης (στο Περί ύλης ιατρικής Α, 97) αναφέρει : "ένιοι δε και σχοινία επισύρουσι τοις θάμνοις και το προπλασθέν αυτοίς λίπος αποξύσαντες αναπλάσσουσιν". Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι πριν λίγα χρόνια οι Σισανοί χρησιμοποιούσαν ακόμα σχοινιά για να συλλέξουν αλάδανο. Εντελώς πρόσφατα τα σχοινιά αντικαταστήθηκαν από πλαστικά λουριά ενώ το εργαλείο που μαζεύουν τον αλάδανο από τα λουριά το λένε ξυστρί(αποξύσαντες).