Δευτέρα 4 Ιουνίου 2007

Τρεις παθόντες διηγούνται...

1 Ο κ. Πασχάλης Γκλαβίνας έχει μονάδα με αγελάδες γαλακτοπαραγωγής στο χωριό Σωχός στη Β. Ελλάδα. Οταν αποφάσισε να νομιμοποιήσει τα κτίσματα στη μονάδα του σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία, ανακάλυψε ότι η διαδικασία ήταν εξαιρετικά δύσκολη και κυρίως ακριβή.
«Βγήκε ένας νόμος το 2005 που έλεγε ότι όλοι οι κτηνοτρόφοι μπορούν να βγάλουν άδεια για τα κτίσματα στις μονάδες τους εφόσον τα έχουν φτιάξει πριν από την έκδοση της νομοθεσίας, χωρίς να χρειαστεί να πληρώσουν πρόστιμα στην πολεοδομία.
Ξεκινήσαμε μερικοί να κάνουμε τη διαδικασία, αλλά ζητούσαν ξανά τοπογραφικά σχέδια και τέτοια. Δεν προχώρησε λοιπόν η υπόθεση. Ετσι τον Ιανουάριο έκαναν ξανά μια τροποποίηση στον νόμο, για να γίνουν πιο εύκολες οι διαδικασίες. Χρειάζονται ωστόσο χαρτιά από το δήμο, τη νομαρχία, την περιφέρεια και τη Διεύθυνση Γεωργίας. Επίσης πρέπει να υπογράψουν δύο πολιτικοί μηχανικοί για τη στατικότητα των κτιρίων, και ξέρεις, οι μηχανικοί θέλουν να πληρωθούν. Κάποιος έβαλε ένα μηχανικό και του έφτιαξε τα χαρτιά· του ζήτησε 4.000 ευρώ για αμοιβή. Ηρθε μετά η επιτροπή (τριμελής, από την περιφέρεια, τη νομαρχία και τη Διεύθυνση Γεωργίας) να εξετάσει τον στάβλο και είπε ότι δεν δικαιούνταν να πάρει άδεια, ήταν ακατάλληλος ο στάβλος. Ναι, αλλά ο μηχανικός πληρώθηκε. Οταν αυτό μαθεύτηκε, οι περισσότεροι σταμάτησαν τις διαδικασίες.
Γιατί να μην έρθει κάποιος από αυτή την επιτροπή να μας πει από την αρχή ποιος δικαιούται να πάρει άδεια και ποιος όχι, ώστε να μην ξεκινήσουμε να κάνουμε άδικα τα χαρτιά;»
2 Ο κ. Σπύρος Ρουμπούλας και ο αδελφός του ο Γιώργος έχουν επιχείρηση παραγωγής φυτών εσωτερικού χώρου στον Μαραθώνα. Το 2004, το χιόνι έσπασε ένα από τα θερμοκήπιά τους...
«Ειδοποιήσαμε τον ΕΛΓΑ (Ελληνικός Οργανισμός Αγροτικών Αποζημιώσεων), όπου πληρώνουμε τις εισφορές μας για περίπτωση καταστροφής. Λίγες μέρες αργότερα ήρθαν για να κάνουν αυτοψία. Κατέγραψαν τις ζημιές, μας είπαν να περιμένουμε. Στη συνέχεια χρειάστηκαν πάνω από δύο μήνες σε διάφορες διαδικασίες και χαρτιά που έπρεπε να συγκεντρώσουμε. Καταφέραμε να πάρουμε το 1/5 των χρημάτων που δώσαμε για την ανακατασκευή του θερμοκηπίου, ύστερα από ένα χρόνο, παρότι εμείς πληρώναμε κανονικά τις εισφορές μας στον οργανισμό. Τα χρήματα ήταν αποζημίωση για τις καταστροφές στο θερμοκήπιο ενώ η ζημιά ήταν ολοκληρωτική.
Καταστράφηκαν όλα τα φυτά γιατί σταμάτησε να λειτουργεί το ρεύμα και δεν υπήρχε θέρμανση και η θερμοκρασία ήταν –11 βαθμοί Κελσίου. Φυσικά, για να φτιαχτεί το θερμοκήπιο δεν ήταν δυνατόν να περιμένουμε ένα χρόνο, ούτε έφταναν τα χρήματα που τελικά εισπράξαμε. Ετσι αναγκαστήκαμε να πάρουμε δάνειο...».
3 Ο κ. Μιχάλης Βαβουράκης έχει ήδη κτηνοτροφική μονάδα στο Ρέθυμνο και παράγει βιολογικό χοιρινό και αλλαντικά. Οταν αποφάσισε να επεκτείνει τις δραστηριότητές του, έμπλεξε σε μια περιπέτεια που ξεκίνησε το 2002 και ακόμα δεν έχει τελειώσει.
«Ηθελα να κάνω μια εγκατάσταση νόμιμη. Εχω ιδιόκτητη περιοχή περίπου 80 στρεμμάτων στη περιοχή Ρεθύμνου, 15 χιλιόμετρα από τη θάλασσα, μέσα στην περιοχή Natura. Σύμφωνα με τη νομοθεσία αν κάνεις βιολογική κτηνοτροφία μέσα σε περιοχή Νatura έχεις “προτεραιότητα” όσον αφορά στην επιδότηση.
Το 2002 έκανα αίτηση για νομιμοποίηση της μονάδας. Πηγαίνεις πρώτα στο δασαρχείο για να πιστοποιήσει ότι η περιοχή που βρίσκεται η μονάδα δεν είναι δασική περιοχή και μπορείς να κάνεις την επένδυση. Επειτα πρέπει να πάρεις χαρτιά και από τις τρεις αρχαιολογίες (κλασικών, βυζαντινών και νεωτέρων μνημείων) που ανήκουν στο υπουργείο Πολιτισμού, ότι η συγκεκριμένη περιοχή δεν είναι αρχαιολογικός χώρος. Στη συνέχεια χρειάζεται ένα χαρτί από την πολεοδομία, για να πάρεις άδεια χωροθέτησης.
Η απόφαση δημοσιεύεται σε μια εφημερίδα για να λάβουν γνώση όλοι οι ενδιαφερόμενοι. Μετά έρχεται μια επιτροπή της νομαρχίας που κάνει αυτοψία και εγκρίνει τον χώρο. Ετσι καταθέτεις τον φάκελο στην περιφέρεια και παίρνεις την προέγκριση περιβαλλοντικών όρων ώστε να προχωρήσεις στη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, που εγκρίνεται από την περιφέρεια. Ομως η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων πρέπει προηγουμένως να περάσει από το νομαρχιακό συμβούλιο που δίνει γνωμοδότηση, η οποία δεν είναι δεσμευτική. Η δική μου η αίτηση έφτασε στο νομαρχιακό συμβούλιο το 2004, το οποίο γνωμοδότησε αρνητικά, γιατί οι ξενοδόχοι της περιοχής –τα ξενοδοχεία βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση– συγκέντρωσαν κόσμο για να μη γίνει η μονάδα. Τελικά όμως πήρα έγκριση από την περιφέρεια πέρυσι τέτοιο καιρό και προχώρησα στην έκδοση οικοδομικής άδειας. Στο μεταξύ, οι ξενοδόχοι έκαναν προσφυγή στο ΣτΕ, που δεν ξέρουμε πότε θα εκδικαστεί και ο δικηγόρος μου –γιατί πλέον έχω προσλάβει δικηγόρο– λέει ότι αν ξεκινήσω εργασίες στο χωράφι μπορούν να κάνουν αίτηση για διακοπή εργασιών έως την εκδίκαση της υπόθεσης. Εκεί έχω κολλήσει και περιμένω με υπομονή να δω τι θα γίνει στο τέλος. Εχω φάει πέντε χρόνια και θα χρειαστούν άλλα τρία–τέσσερα, υποθέτω. Εφόσον όμως δεν έχω την άδεια λειτουργίας, δεν παίρνω και την επιδότηση. Επίσης έχω καταθέσει μια πρόταση στο υπουργείο για την ίδρυση τυποποιητηρίου κρέατος και έχω μπει στο πρόγραμμα αλλά και πάλι έχουν κάνει προσφυγή. Πολλά πράγματα, όταν θέλεις να κάνεις μια επένδυση, είναι εκτός λογικής».

Σε μια υπηρεσία όλες οι ενέργειες

Του Γιωργου Κεφαλα*
Τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερο στην αγροτική οικονομία της χώρας μας πληθαίνουν οι σοβαρές επενδυτικές προσπάθειες, και κάποιοι αγρότες ή και επιχειρηματίες που προέρχονται από άλλους χώρους υλοποιούν σημαντικές επενδύσεις στην παραγωγή και εμπορία αγροτικών προϊόντων και κυρίως προσανατολίζονται στην παραγωγή προϊόντων που «ζητάει» η αγορά. Oμως, σκοντάφτουν σε μια σειρά ανασταλτικούς παράγοντες όπως το χωροταξικό, η αδυναμία πρόσβασης στον τραπεζικό τομέα για τη χρηματοδότηση, η έλλειψη εκπαίδευσης και βέβαια η γραφειοκρατία που σκοτώνει την επιχειρηματικότητα. Είναι εύκολα αντιληπτό ότι πρέπει να γίνει σοβαρή προσπάθεια εξορθολογισμού αυτού του θεάτρου του παραλόγου. Μια λύση τύπου one stop shop, δηλαδή η δυνατότητα να γίνονται σε μια υπηρεσία όλες οι αναγκαίες ενέργειες που εφαρμόζουν άλλες ευρωπαϊκές χώρες, θα μπορούσε να εφαρμοστεί και στην πατρίδα μας.
* Ο Γ. Κεφαλάς είναι πρόεδρος της Eνωσης Νέων Αγροτών Ελλάδας.

Πιο απλές διαδικασίες και αξιοποίηση πόρων

Του Ευαγγελου Μπασιακου*
Κατά τη διάρκεια των 37 μηνών της διακυβέρνησής μας, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων έχει προχωρήσει στην απλούστευση των διαδικασιών. Κυρίως όσον αφορά σε μέτρα του Γ΄ ΚΠΣ, όπως τα Σχέδια Βελτίωσης (Μέτρο 1.1 Εκσυγχρονισμός γεωργικών εκμεταλλεύσεων) και οι «Επενδύσεις στη μεταποίηση & εμπορία γεωργικών προϊόντων» (Μέτρο 2.1) έχουν περιορισθεί σημαντικά –μέσα στο πλαίσιο της νομιμότητας– τα δικαιολογητικά κατά τη διαδικασία υποβολής αιτήσεων ένταξης. Συγκεκριμένα για τη ζωική παραγωγή νομιμοποιήθηκαν οι κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις και εγκρίθηκαν σχέδια εγκαταστάσεων που διατίθενται δωρεάν από την Ειδική Γραμματεία (έχουν δοθεί και στις Νομαρχίες) χωρίς να απαιτείται έκδοση νέας οικοδομικής αδείας. Εχει απλοποιηθεί η διαδικασία αξιολόγησης και έγκρισης των αιτήσεων, καθώς υπάρχει πλέον μία γνωμοδοτική επιτροπή, με έδρα την εκάστοτε Περιφέρεια. Επίσης έχει διευρυνθεί, όπου κρίθηκε απαραίτητο, η Επιτροπή με επιπλέον μέλη για τη διασφάλιση της διαφάνειας και του κοινωνικού ελέγχου. Με την επιτάχυνση και απλούστευση των διαδικασιών, τη μείωση των προθεσμιών για την έκδοση εγκριτικών πράξεων και την αλλαγή φορέων υποδοχής των προτάσεων-αιτήσεων των ενδιαφερομένων έχουμε πετύχει την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των πόρων. Ετσι, στα προγράμματα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων έχουμε σημαντική επιτάχυνση των ρυθμών υλοποίησης. Δηλαδή από το 17% τον Μάρτιο του 2004 φτάσαμε στο 60% σήμερα. Η χώρα μας, και ειδικότερα η ύπαιθρος, έχει θέσει γερές βάσεις στο γενικότερο ανταγωνιστικό περιβάλλον της Ε.Ε.
* Ο κ. Ευ. Μπασιάκος είναι υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων.

Ενας ελέφαντας που θα φαγωθεί σιγά σιγά

Του Χρηστου Φωλια*
«Ορισμένα κριτήρια και περιορισμοί επιβάλλονται από κοινοτικές οδηγίες και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις συμβάσεις που έχουμε υπογράψει. Πρόκειται, δηλαδή, για τυπικές υποχρεώσεις που δεν μπορούν να αποφευχθούν. Το «εντάξει, δεν βαριέσαι» δεν ισχύει για τους κοινοτικούς. Η άγνοια σχετικά με τα κοινοτικά δεδομένα και τις υποχρεώσεις μας σταδιακά ξεπερνιέται με συνεχή ενημέρωση. Το πρόβλημα, πάντως, της γραφειοκρατίας είναι δεδομένο και υπαρκτό. Είναι ένα θηρίο που προσπαθούμε να καταπολεμήσουμε. Με μέτρα που έχουν ληφθεί και λαμβάνονται, σιγά σιγά οι διαδικασίες απλουστεύονται. Για εμάς, η γραφειοκρατία είναι ένας ελέφαντας που με υπομονή, προσήλωση, σχέδιο και αποτελεσματικότητα, μπορούμε να τον φάμε μπριζόλα-μπριζόλα. Και πιστεύω ότι θα την ελαχιστοποιήσουμε. Γιατί το να πει κανείς ότι θα την εξαλείψει, είναι μεγάλη κουβέντα».
* Ο κ. Χρ. Φώλιας είναι υφυπουργός Οικονομίας.

Νέοι αγρότες, με μεράκι... εγκαταλείπουν


Για να επενδύσουν στη νέα μορφή γεωργίας αντιμετώπισαν γραφειοκρατία, χρονοβόρες διαδικασίες και αδιαφορία των αρμοδίων
Της Τανιας Γεωργιοπουλου
Α πό τους αγρότες που κάθονται στο καφενείο έως τους αγρότες επιχειρηματίες, η απόσταση είναι πραγματικά μεγάλη. Και, όπως φαίνεται, το κράτος ή μάλλον η διοίκηση με τις υπηρεσίες της δεν βοηθούν καθόλου να διανυθεί. Οπως δείχνουν τα στοιχεία, από την πλευρά των αγροτών υπάρχει διάθεση. Οι νέοι αγρότες στην Ε.Ε. αποτελούν είδος προς εξαφάνιση, συμβαδίζοντας με τη γενικότερη τάση μείωσης του αγροτικού πληθυσμού. Ωστόσο η Ελλάδα εμφανίζει ποσοστό νέων αγροτών υψηλότερο του κοινοτικού μέσου όρου (10,5% με μέσο κοινοτικό όρο 8,7%), καταλαμβάνοντας την τέταρτη θέση ανάμεσα στις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Νέοι άνθρωποι με μεράκι και διάθεση ξεκινούν να επενδύσουν στη νέα μορφή γεωργίας που θέλει και χρειάζεται η χώρα, για να αντιμετωπίσουν σύντομα χρονοβόρες διαδικασίες, απίστευτη γραφειοκρατία και τελικά πλήρη αδιαφορία. Πολλοί είναι αυτοί που εγκαταλείπουν...
Από τους 15.000 νέους αγρότες που εντάχθηκαν στα προγράμματα του Γ΄ ΚΠΣ μέσα σε μια διετία, περισσότεροι από τους μισούς ή έχουν σοβαρό επιχειρηματικό πρόβλημα ή έχουν εγκαταλείψει, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ενωσης Νέων Αγροτών κ. Γιώργο Κεφαλά. «Ολοι μιλούν για το δαιδαλώδες σύστημα που υπάρχει για την έγκριση μιας επένδυσης. Οι φάκελοι στοιβάζονται στους διαδρόμους, χάνονται και ψάχνεις να βρεις τι γίνεται. Στην Ελλάδα πιο εύκολα φτιάχνεις πυρηνικό εργοστάσιο παρά βουστάσιο», τονίζει. Εάν ένας επενδυτής σχεδιάζει να υλοποιήσει μία επένδυση π.χ. κατασκευής μιας κτηνοτροφικής μονάδας, ο ελάχιστος χρόνος που απαιτείται για την έγκριση του επενδυτικού σχεδίου και την έκδοση των προβλεπόμενων αδειοδοτήσεων είναι δεκαοκτώ μήνες. Οι δε εμπλεκόμενες υπηρεσίες είναι δεκατρείς», λέει ο κ. Κεφαλάς.
Ο ίδιος ξέρει καλά, αφού χρειάστηκαν τρία ολόκληρα χρόνια για να εγκριθεί η αίτησή του για να φτιάξει μια κτηνοτροφική μονάδα. Συχνά στο διάστημα που μεσολαβεί πολλοί αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα.
Καταστράφηκαν περιμένοντας
«Υπάρχουν άνθρωποι που καταστράφηκαν περιμένοντας τις χρηματοδοτήσεις από τα προγράμματα στα οποία είχαν ενταχθεί» λέει στην «Κ» ο κ. Νίκος Αντώνογλου, μελετητής και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ΓΕΩΤΕΕ. Οπως εξηγεί, όταν έχεις κάνει μια επένδυση π.χ. μια κτηνοτροφική μονάδα, έρχεται μια επιτροπή (επιτροπή παραλαβής) και ελέγχει το έργο όταν για παράδειγμα έχει ολοκληρωθεί κατά 30% προκειμένου να δοθεί ένα τμήμα των χρημάτων. «Ομως η διαδικασία αυτή παρουσιάζει μεγάλες καθυστερήσεις. Αν κάποιος έχει υπογράψει επιταγές και αυτές διαμαρτυρηθούν ήδη έχει πάρει την κάτω βόλτα». «Δεν πρέπει να υπάρχει έλεγχος;» αντιτείνουν οι αρμόδιοι. «Ασφαλώς, αλλά πρέπει να γίνεται γρήγορα και αποτελεσματικά» τονίζει ο κ. Αντώνογλου.
Συχνό φαινόμενο, άλλωστε, είναι η ψήφιση νόμων ή η έκδοση υπουργικών αποφάσεων που στην πράξη είτε δεν μπορούν να εφαρμοστούν είτε χρειάζονται δεκάδες διευκρινιστικές αποφάσεις. Αυτό, βέβαια, σημαίνει ότι αυτοί που τις συνέταξαν είτε δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα, είτε απλώς δεν κάθισαν να το ψάξουν περισσότερο. «Υπάρχει μεγάλη ασάφεια στις αποφάσεις και όταν ξεκινάς μια διαδικασία δεν γνωρίζεις ποτέ ποιο θα είναι το τελικό αποτέλεσμα» λέει ο κ. Αντώνογλου. Κάπως έτσι συνέβη σε πολλούς, που ακολουθώντας τις παροτρύνσεις του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης αποφάσισαν να νομιμοποιήσουν τους στάβλους τους, προκειμένου να μπορέσουν να τους εκσυχρονίσουν.
Στάβλοι χωρίς άδεια
Το 90% των στάβλων στην Ελλάδα δεν έχουν άδεια. Είναι εγκαταστάσεις που κανονικά δεν μπορούν να συνδεθούν με τα δίκτυα ύδρευσης και ηλεκτρισμού. Βέβαια αυτός ο σκόπελος στην πράξη υπερνικήθηκε. «Αλλος έβαλε ρεύμα για τη γεώτρηση, άλλος για την αποθήκη, βρήκαμε τρόπο. Αλλοι δεν έχουν πάρει ρεύμα και είναι με τη γεννήτρια», λένε οι κτηνοτρόφοι.
Πολλοί, ωστόσο, μπήκαν στη διαδικασία να νομιμοποιήσουν τις εγκαταστάσεις τους, αλλά όπως φαίνεται λίγοι τα κατάφεραν. «Υπάρχουν μονάδες με πρόβατα που είναι μέσα στη ζώνη προστασίας του Υμηττού και η σχετική απόφαση δεν διευκρινίζει τι θα γίνει με αυτά τα κτίσματα», λέει ο κ. Αντώνογλου που έχει θέσει σχετικό αίτημα για διευκρινίσεις στο υπουργείο, προκειμένου να μην κάνουν άδικο κόπο οι παραγωγοί αν τελικά δεν μπορούν να νομιμοποιηθούν. Ομως βέβαια η απάντηση θα πάρει κάποιο χρόνο.
Ο τόπος της εγκατάστασης
Ισως το δυσκολότερο στοίχημα για κάποιον που αποφασίζει να ασχοληθεί με την πρωτογενή παραγωγή είναι το πού θα βάλει την εγκατάστασή του. Εφόσον δεν υπάρχει χωροταξικός σχεδιασμός μπορεί να φτιαχτεί οπουδήποτε δεν είναι δασική έκταση, δεν είναι αρχαιολογικός χώρος, δεν βρίσκεται κοντά σε οικισμό, δεν υπάρχουν σχέδια για δημιουργία οικισμού ή τουριστικών καταλυμάτων και δεν ενοχλεί τους γείτονες... «Η αγροτική γη ακόμα και στις περιοχές που είναι καθορισμένη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οτιδήποτε, από χωράφι έως τουριστική επένδυση», λέει ο κ. Αντώνογλου. Φανταστείτε τι συμβαίνει όταν δύο γείτονες αποφασίσουν ο ένας να φτιάξει τουριστικά καταλύματα και ο άλλος στάβλο με ζώα. Πολλοί διαλέγουν τον πιο εύκολο δρόμο της «παράκαμψης» κάποιων διαδικασιών. Αυτό, όμως, σημαίνει ότι η επιχείρηση θα κινείται στα όρια της νομιμότητας και θα είναι ανά πάσα στιγμή όμηρος του οποιουδήποτε αποφασίσει για όποιο λόγο να τηρήσει το γράμμα του νόμου. Οχι και πολύ ευοίωνες συνθήκες για το μέλλον μιας καινούργιας επιχείρησης που φιλοδοξεί να αντεπεξέλθει στον ανταγωνισμό...