Σισες

Για να επενδύσουν στη νέα μορφή γεωργίας αντιμετώπισαν γραφειοκρατία, χρονοβόρες διαδικασίες και αδιαφορία των αρμοδίων
Της Τανιας Γεωργιοπουλου
Α πό τους αγρότες που κάθονται στο καφενείο έως τους αγρότες επιχειρηματίες, η απόσταση είναι πραγματικά μεγάλη. Και, όπως φαίνεται, το κράτος ή μάλλον η διοίκηση με τις υπηρεσίες της δεν βοηθούν καθόλου να διανυθεί. Οπως δείχνουν τα στοιχεία, από την πλευρά των αγροτών υπάρχει διάθεση. Οι νέοι αγρότες στην Ε.Ε. αποτελούν είδος προς εξαφάνιση, συμβαδίζοντας με τη γενικότερη τάση μείωσης του αγροτικού πληθυσμού. Ωστόσο η Ελλάδα εμφανίζει ποσοστό νέων αγροτών υψηλότερο του κοινοτικού μέσου όρου (10,5% με μέσο κοινοτικό όρο 8,7%), καταλαμβάνοντας την τέταρτη θέση ανάμεσα στις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Νέοι άνθρωποι με μεράκι και διάθεση ξεκινούν να επενδύσουν στη νέα μορφή γεωργίας που θέλει και χρειάζεται η χώρα, για να αντιμετωπίσουν σύντομα χρονοβόρες διαδικασίες, απίστευτη γραφειοκρατία και τελικά πλήρη αδιαφορία. Πολλοί είναι αυτοί που εγκαταλείπουν...
Από τους 15.000 νέους αγρότες που εντάχθηκαν στα προγράμματα του Γ΄ ΚΠΣ μέσα σε μια διετία, περισσότεροι από τους μισούς ή έχουν σοβαρό επιχειρηματικό πρόβλημα ή έχουν εγκαταλείψει, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ενωσης Νέων Αγροτών κ. Γιώργο Κεφαλά. «Ολοι μιλούν για το δαιδαλώδες σύστημα που υπάρχει για την έγκριση μιας επένδυσης. Οι φάκελοι στοιβάζονται στους διαδρόμους, χάνονται και ψάχνεις να βρεις τι γίνεται. Στην Ελλάδα πιο εύκολα φτιάχνεις πυρηνικό εργοστάσιο παρά βουστάσιο», τονίζει. Εάν ένας επενδυτής σχεδιάζει να υλοποιήσει μία επένδυση π.χ. κατασκευής μιας κτηνοτροφικής μονάδας, ο ελάχιστος χρόνος που απαιτείται για την έγκριση του επενδυτικού σχεδίου και την έκδοση των προβλεπόμενων αδειοδοτήσεων είναι δεκαοκτώ μήνες. Οι δε εμπλεκόμενες υπηρεσίες είναι δεκατρείς», λέει ο κ. Κεφαλάς.
Ο ίδιος ξέρει καλά, αφού χρειάστηκαν τρία ολόκληρα χρόνια για να εγκριθεί η αίτησή του για να φτιάξει μια κτηνοτροφική μονάδα. Συχνά στο διάστημα που μεσολαβεί πολλοί αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα.
Καταστράφηκαν περιμένοντας
«Υπάρχουν άνθρωποι που καταστράφηκαν περιμένοντας τις χρηματοδοτήσεις από τα προγράμματα στα οποία είχαν ενταχθεί» λέει στην «Κ» ο κ. Νίκος Αντώνογλου, μελετητής και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ΓΕΩΤΕΕ. Οπως εξηγεί, όταν έχεις κάνει μια επένδυση π.χ. μια κτηνοτροφική μονάδα, έρχεται μια επιτροπή (επιτροπή παραλαβής) και ελέγχει το έργο όταν για παράδειγμα έχει ολοκληρωθεί κατά 30% προκειμένου να δοθεί ένα τμήμα των χρημάτων. «Ομως η διαδικασία αυτή παρουσιάζει μεγάλες καθυστερήσεις. Αν κάποιος έχει υπογράψει επιταγές και αυτές διαμαρτυρηθούν ήδη έχει πάρει την κάτω βόλτα». «Δεν πρέπει να υπάρχει έλεγχος;» αντιτείνουν οι αρμόδιοι. «Ασφαλώς, αλλά πρέπει να γίνεται γρήγορα και αποτελεσματικά» τονίζει ο κ. Αντώνογλου.
Συχνό φαινόμενο, άλλωστε, είναι η ψήφιση νόμων ή η έκδοση υπουργικών αποφάσεων που στην πράξη είτε δεν μπορούν να εφαρμοστούν είτε χρειάζονται δεκάδες διευκρινιστικές αποφάσεις. Αυτό, βέβαια, σημαίνει ότι αυτοί που τις συνέταξαν είτε δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα, είτε απλώς δεν κάθισαν να το ψάξουν περισσότερο. «Υπάρχει μεγάλη ασάφεια στις αποφάσεις και όταν ξεκινάς μια διαδικασία δεν γνωρίζεις ποτέ ποιο θα είναι το τελικό αποτέλεσμα» λέει ο κ. Αντώνογλου. Κάπως έτσι συνέβη σε πολλούς, που ακολουθώντας τις παροτρύνσεις του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης αποφάσισαν να νομιμοποιήσουν τους στάβλους τους, προκειμένου να μπορέσουν να τους εκσυχρονίσουν.
Στάβλοι χωρίς άδεια
Το 90% των στάβλων στην Ελλάδα δεν έχουν άδεια. Είναι εγκαταστάσεις που κανονικά δεν μπορούν να συνδεθούν με τα δίκτυα ύδρευσης και ηλεκτρισμού. Βέβαια αυτός ο σκόπελος στην πράξη υπερνικήθηκε. «Αλλος έβαλε ρεύμα για τη γεώτρηση, άλλος για την αποθήκη, βρήκαμε τρόπο. Αλλοι δεν έχουν πάρει ρεύμα και είναι με τη γεννήτρια», λένε οι κτηνοτρόφοι.
Πολλοί, ωστόσο, μπήκαν στη διαδικασία να νομιμοποιήσουν τις εγκαταστάσεις τους, αλλά όπως φαίνεται λίγοι τα κατάφεραν. «Υπάρχουν μονάδες με πρόβατα που είναι μέσα στη ζώνη προστασίας του Υμηττού και η σχετική απόφαση δεν διευκρινίζει τι θα γίνει με αυτά τα κτίσματα», λέει ο κ. Αντώνογλου που έχει θέσει σχετικό αίτημα για διευκρινίσεις στο υπουργείο, προκειμένου να μην κάνουν άδικο κόπο οι παραγωγοί αν τελικά δεν μπορούν να νομιμοποιηθούν. Ομως βέβαια η απάντηση θα πάρει κάποιο χρόνο.
Ο τόπος της εγκατάστασης
Ισως το δυσκολότερο στοίχημα για κάποιον που αποφασίζει να ασχοληθεί με την πρωτογενή παραγωγή είναι το πού θα βάλει την εγκατάστασή του. Εφόσον δεν υπάρχει χωροταξικός σχεδιασμός μπορεί να φτιαχτεί οπουδήποτε δεν είναι δασική έκταση, δεν είναι αρχαιολογικός χώρος, δεν βρίσκεται κοντά σε οικισμό, δεν υπάρχουν σχέδια για δημιουργία οικισμού ή τουριστικών καταλυμάτων και δεν ενοχλεί τους γείτονες... «Η αγροτική γη ακόμα και στις περιοχές που είναι καθορισμένη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οτιδήποτε, από χωράφι έως τουριστική επένδυση», λέει ο κ. Αντώνογλου. Φανταστείτε τι συμβαίνει όταν δύο γείτονες αποφασίσουν ο ένας να φτιάξει τουριστικά καταλύματα και ο άλλος στάβλο με ζώα. Πολλοί διαλέγουν τον πιο εύκολο δρόμο της «παράκαμψης» κάποιων διαδικασιών. Αυτό, όμως, σημαίνει ότι η επιχείρηση θα κινείται στα όρια της νομιμότητας και θα είναι ανά πάσα στιγμή όμηρος του οποιουδήποτε αποφασίσει για όποιο λόγο να τηρήσει το γράμμα του νόμου. Οχι και πολύ ευοίωνες συνθήκες για το μέλλον μιας καινούργιας επιχείρησης που φιλοδοξεί να αντεπεξέλθει στον ανταγωνισμό...