Σισες

O όρμος του Μπαλί ήταν ένας από τα
βασικά σημεία ανεφοδιασμού των επαναστατών κατά την περίοδο του 1866 - 69
αλλά και πύλη εισόδου των εθελοντικών σωμάτων που έρχονταν από την
ελεύθερη Ελλάδα για να πολεμήσουν στο πλευρό των Κρητών.
Επίσης ήταν το σημείο απ' όπου άμαχοι έφευγαν για την ελεύθερη Ελλάδα.
Ο τουρκικός στρατός προκάλεσε ανυπολόγιστες καταστροφές στην περιοχή.
Οι επιδρομές των Τούρκων εναντίον της μονής κατά την επανάσταση ήταν συνηθισμένες.
Εκείνη την εποχή αναδείχτηκε σε θρυλική φυσιογνωμία του αγώνα ένας καλόγερος
της μονής. Τα κατορθώματα του έγιναν τραγούδι και τραγουδήθηκαν από τους υπόδουλους
κρητικούς, που αναζητούσαν την ελπίδα σε ηρωικές πράξεις και έργα.
Πρόκειται για το Γεράσιμο Πικράκη, κατοπινό ηγούμενο της Μονής Μπαλί.
Ήταν πολύ νέος, περίπου 25 ετών, όταν πήγε στη Σύρο για να φέρει πολεμικό
υλικό στους επαναστάτες της Κρήτης, με το πλοίο του Βασίλη Σοφού.
Οι Τούρκοι, όμως, κατάφεραν να αιχμαλωτίσουν το πλοίο κοντά στην
Αγία Πελαγία Μαλεβιζίου. Έσφαξαν αμέσως τον πλοίαρχο και το γιό του
και οδήγησαν τους άλλους επιβάτες, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο Γεράσιμος,
στη Σούδα. O Γεράσιμος κατάφερε να δραπετεύσει..(Τιμ. Βενέρη : Το Αρκάδι)

"Ενας πατέρας του Μπαλιού Γεράσιμος Πικράκις
πολύς και μέγας στην καρδιά μα στο κορμί μικράκις
σαν άρχιξεν ο πόλεμος εις τo νησί τσή Κρήτης
κι αυτός εζώστη τ' άρματα σαν τον καλό πετρίτη
εχύθηκενε τσή Τουρκιάς με τσοί συνάδελφούς του

φόβο και τρόμον έδωκε τσοί άπιστους εχθρούς του.

H παράδοση αναφέρει ότι κατάφεραν να τον συλλάβουν
Οι Τούρκοι, δυό φορές, αλλά τον ελευθέρωσε ένας μπέης από το Ηράκλειο,
το παιδί του οποίου είχε σώσει ο Γεράσιμος.
Το δημοτικό τραγούδι αναφέρει και αυτή τη σύλληψη και αποφυλάκισή του.

«Λίγος καιρός επέρασε συνέλευση εγίνη
και τα μπαρουτομόλυβα εις τσ' αρχηγούς τα δίδει.
Έκατσε να ξεκουρασθεί μα μια Τετάρτη μέρα
πάνε πάλι νιζάμιδες και πιάνου - το-ν- Πατέρα
αμπώθου και τσινούντονε πιστάγκωνα το δένου.
Στση Σείσες τον επήγανε κι άπονα τονε δέρνου.
Ύστερα τον επήρανε στο Κάστρο τονε πάνε.
Και στο βαπόρι βάλα ντον κι αμέσως το κρεμάνε.
Κρεμουν τον από τα μαλλιά στ' άλμπουρο στο βαπόρι.
Κόβγεται ξεπατώνεται η γι' όμορφή ντου κόμη.
Επήγαντο-ν κι εις τα Χανιά στη φυλακή το-ν- βάλα
κι' εκειδά τον εδέσανε με σίδερα μεγάλα.
Τον ανεβάσα στου Πασά για να τονε δικάσου
να τώνε δώση την εξά να πα να τονε σφάξου.
Όντεν-τον εμπροστένανε εις το Κονάκι φτάνει
Τούρκος απού στα χέρια ντου εβάστανε φιρμάνι
και δίδει το εις τον Πασά κι' αυτός σκυφτά διαβάζει.
Σιγά-σιγά σηκώνεται και τούτα διατάζει:
Αφήστε τον η τον Παπά δεν έχω ήντα κάμω
γιατ' έχω τέθοιο ντεσκερέ ντρέτ' απύ το Σουλτάνο
Ως τ' άκουσεν ο γούμενος Μέγα Θεό δοξάζει
κι' οι τούρκοι τον αφήκανε στο μοναστήρι πάει

Απ' το βιβλίο του Μιχ. Παπαδάκη : "Μπαλί"
και του Νίκου Ψιλλάκη : "Μοναστήρια της Κρήτης"

Περισσότερα για τον Γεράσιμο Πικράκη στο site :
Επανάσταση 1866 στο Μπαλί και Γεράσιμος Πικράκης